H π Δπªøª Ãøƒ Δ 5Ë μ. 5Ë π μπμ π À π º ª ƒπ. ÙÔ Î ÓÙÚÔ ÙË ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, ÛÙË HELEXPO, appleâú appleùâú 13, 14, Jonathan Coe 14 È ÈÎ ˆÓÈ

Transcript

1 5Ë π μπμ π À π 2008 º ª ƒπ ª À IOYNIOY π π Δ Àà 3 μμ Δ 31 ª À 2008 π ª Δ π øƒ 08 Jonathan Coe Ó ÓÙ ÍË ÙÔ μúâù ÓÔ Û ÁÁÚ Ê 14 È ÈÎ ˆÓÈ 4 ÏÏÔÈ ÂÈÎÔÓÔÁÚ ÊÔÈ Ì Ú Ô Ó ÙÔ ÂÈÎ ÛÙÈÎfi ÙfiÁÚ Êfi ÙÔ 16 9 ŒÏÏËÓÂ Û ÁÁÚ ÊÂ Ò ı appleâú Ûˆ ÛÙËÓ ŒÎıÂÛË μè Ï Ô Thessaloniki Book Fair πn English! ÙÔ Î ÓÙÚÔ ÙË ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, ÛÙË HELEXPO, appleâú appleùâú 13, 14, 15 H π Δπªøª Ãøƒ Δ 5Ë μ

2 02 5Ë π μπμ π À π editorial ÏÏ Â Ó È Â Ò È Γάλλοι είναι στη Θεσσαλονίκη... Οι Γάλλοι και οι Έλληνες ξανασυναντιούνται μέσα από τις σελίδες βιβλίων - συγγραφείς, εκδότες που συνομιλούν κι ανταλλάσσουν ιδέες και προτάσεις γύρω από τη σύγχρονη λογοτεχνία και τις επιστήμες. Κι όλα αυτά χάρη στον νέο θεσμό της τιμώμενης χώρας: η Γαλλία είναι η πρώτη προσκεκλημένη στην Έκθεση δηλώνοντας το δυναμικό «παρών» της με τίτλους από όλη την γκάμα της πρόσφατης γαλλικής παραγωγής αλλά και με μερικούς από τους σημαντικότερους επαγγελματίες του εκδοτικού κόσμου - όλους όσοι στηρίζουν και υποστηρίζουν τη σύγχρονη γαλλική διανόηση σε παγκόσμια κλίμακα. Με 25 εκδότες, 22 σημαντικούς Γάλλους λογοτέχνες και 80 εκδοτικούς οίκους που εκπροσωπούνται στο εθνικό περίπτερο, η Γαλλία βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για επαγγελματίες αλλά και επισκέπτες της Έκθεσης. Το πρόγραμμα που παρουσιάζει η Γαλλία στη ΔΕΒΘ είναι πολύ πλούσιο. Αρκεί μια ματιά για να συνειδητοποιήσει κανείς την ποικιλία, το ενδιαφέρον και τη δυναμική που αναπτύσσεται -αυτές τις τέσσερις ημέρες- στο εθνικό της περίπτερο. Με κανέναν άλλο τρόπο δεν θα τονιζόταν τόσο πολύ η διαχρονική πνευματική επικοινωνία των δύο χωρών. Το επιβεβαιώνει η παρουσία και η συμμετοχή όλων των Γάλλων προσκεκλημένων, που παίρνουν μέρος σε συζητήσεις, στρογγυλά τραπέζια, ημερίδες, παρουσιάσεις βιβλίων, συναντήσεις με το κοινό αλλά και σε ένα πλήθος από εργαστήρια για παιδιά σχολικής και προσχολικής ηλικίας. Η Γαλλία είναι εδώ, στη Θεσσαλονίκη, στην Έκθεση, στην «καρδιά» του κόσμου του βιβλίου. Τι πιο ωραίο από την ανακάλυψή της! º ª ƒπ Δ π OY μπμ π À π μμ Δ 31 ª À 2008 π ª Δ π øƒ π π 06 Ï ÓÙ ÒÛÙ ÌÔ Ó ÌÔÏ È ÁÈ Ó ÂÎÙÔÓˆıÒ! Ó ÓÙ ÍË 07 ÏÏ ÙÈÌÒÌÂÓË ÒÚ Δ fiìôúê È Ï 08 Δ fió ı Ó fiô Ó ÓÙ ÍË Ì ÙÔÓ ÕÁÁÏÔ Û ÁÁÚ Ê 10 ÂÌ ÙÈÎ ÎıÂÛË È ıâûèó ÂÎ ËÏÒÛÂÈ 12 ºˆÙÔÚÂappleÔÚÙ Δ Î Ï ÙÂÚ ÛÙÈÁÌÈfiÙ apple 14 È ÈÎ ÁˆÓÈ ÈÎ ÛÙÈÎ ÙfiÁÚ Ê 15 ÕÁÁÂÏÔ ÓÙˆÓfiappleÔ ÏÔ ªÈ Û ÁÎÏÔÓÈÛÙÈÎ ÂÈÚ Ì ÙÔÓ ÚÏ ª ÚÍ Ó ÓÙ ÍË 16 9 ŒÏÏËÓÂ Û ÁÁÚ Ê ªÈÏÔ Ó ÁÈ ÙËÓ 5Ë μ 19 ÓÔÈ ÂÎ fiùâ Ó, ƒô Ì Ó Î È Á appleùô 20 5th Thessaloniki Book Fair πn nglish! Κατρίν Βελισσάρη Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) BOOK fair ÂÚÈÔ ÈÎ Î ÔÛË ÙË ÈÂıÓÔ ŒÎıÂÛË μè Ï Ô ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, È Ó ÌÂÙ È ˆÚÂ Ó appleèîôèóˆó : tbf@helexpo.gr Δ ÙfiÙËÙ ŒÎıÂÛË ÙÚ Ó μâïèûû ÚË È ı ÓÙÚÈ μ ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË Ï ıâú ÎÔ ÓÙÔÓ ÛÙÚÈ ÕÛapple à ÛÈÒÙË Ì Ô ÏÔ ª ÚÙÒ Δ ÓÓÂÙ ÎÈ Àapple ı ÓË ÂÌ ÙÈÎ ŒÎıÂÛË Ë ÂÚÔÎÒÛÙ Àapple ı ÓË È ÈÎ ˆÓÈ fiappleë à ٠ËÁˆÚÁ Ô Àapple ı ÓË Ú ÊÂ Ô Δ appleô ËÌ ÙÚË Ã ÏÎÈfiappleÔ ÏÔ Â È ÛÌfi appleâúèappleù ÚˆÓ Δ ÙfiÙËÙ EÊËÌÂÚ Î fiùë ıóèîfi ÓÙÚÔ μè Ï Ô, ÙÚÔ ª ÚÎ ÚË È ı ÓÛË Î ÔÛË ÙÚ Ó μâïèûû ÚË Ú ÈÛ ÓÙ ÎÙË μ Û ÏË ÁÎ ÏÔ Ì Ô ÏÔ Î ÔÛË ÕÛapple à ÛÈÒÙË Àapple ı ÓË ÏË ÕÓÓ ΔÂÚ ÓÙ ÎÙÈÎ ÔÌ ÁÂÓ ª ÚÓ, ÃÚ Û ÓÔ, ÚÈ Î ΔÛÔÏ ÎË ÈÔÚıˆÙ ÎÂÈÌ ÓˆÓ μ Û ÏË ÁÎ ÏÔ ºˆÙÔÁÚ Ê Â ª. appleappleô -. ÁÁÂÏ Ë Art director - Â È ÛÌfi Ó ÛË ÂˆÚÁ Ô ÎÙ appleˆûë «º ÏÈappleappleÔ» Î ÔÙÈÎ μôúâ Ô ÏÏ Ô AE à ƒ π ñ ªπ π º ƒ π À Àƒ π ª π - ƒ / À Àƒ π ΔÀ / ª π - Δπ ª ƒãπ πδπ ª À- π / ª ƒãπ π / GOETHE-INSTITUT THESSALONIKI / FRANKFURTER BUCHMESSE / GOBIERNO DE ESPANA - MINISTERIO DE CULTURA / INSTITUTO CERVANTES ATENAS / π Δƒ πδπ ª À π FEDERICO GARCIA LORCA / ISTITUTO ITALIANO DI CULTURA DI ATENE / ƒ μ π Δ À Δ π πøδπ π º ƒ π DION TOURS ª ƒπ - Δ Àª / DANESI CAFFE à ƒ π Δπªøª Ãøƒ REPUBLIQUE FRANCAISE / INSTITUT FRANCAIS D ATHENES / ORGANISATION INTERNATIONALE DE FRANCOPHONIE / CULTURESFRANCE à ƒ π π π ø π π ƒ π ºø π Δ ƒ Δƒπ ( ƒδ3) / π ƒ π ºø π 9,58 FM / DEUTSCHE WELLE / ª Δπ Δ ƒ π TV100 / ª Δπ ƒ π ºø π FM100 / ƒ π ºø π Δ ª REPUBLIC RADIO 100,3 / º ª ƒπ π º ƒ / π Δπ Δ Ã π Δ πδπ ª HIGHLIGHTS / ƒπ π πδπ ª À ø 3 à ƒ π π ø π ª Δπ º ª ƒπ ATHENS VOICE ª Δ À Δ ƒπ Δ À ƒπ Δ Δ π À π Δ ªπ À π / º Δπμ π ª Δ ƒ º À π ƒ À à ª Δ Δ Àª Δ Àƒø ø ( Δ ) π Δ À Àƒ π πδπ ª À πã πƒ π ƒ ƒ ªª πδπ ª

3

4 04 E π Δƒ μπμ π À ÂÌ ÙÈÎ ÎıÂÛË πδπ μπμ π ÙÔ appleâú appleùâúô ÙË ÏÏ Μια συνάντηση με τους δημοσιογράφους οργάνωσε στο περίπτερό της η Γαλλία, τιμώμενη χώρα της 5ης ΔΕΒΘ. Ο πρέσβης της Γαλλίας Κριστόφ Φαρνό μίλησε στους εκπροσώπους του Τύπου για την παρουσία της χώρας του στην έκθεση με θερμά λόγια και έδωσε απαντήσεις σε ερωτήσεις που του τέθηκαν. Τόνισε ότι δεν θεωρεί τυχαία την επιλογή της Γαλλίας ως πρώτης τιμώμενης χώρας της ΔΕΒΘ, γιατί οι ελληνογαλλικές σχέσεις κυρίως στον τομέα του πολιτισμού είναι σημαντικές και θα συσφίγγονται ολοένα και περισσότερο. Τους καλεσμένους του δημοσιογράφους ευχαρίστησε για την παρουσία τους ο Γάλλος πρέσβης προσφέροντας σαμπάνια. ÓÂ Ì ÙÈÎ È ÈÔÎÙËÛ, ÙÔ ÈÎ ˆÌ ÛÙËÓ appleúôûù Û ÙË Η δημιουργική εργασία ενός συγγραφέα έχει και μια σαφή περιουσιακή, υλική διάσταση, που διεθνώς προκαλεί πονοκέφαλο στους επιστήμονες του δικαίου, κάθε φορά που καλούνται να προστατεύσουν την πνευματική ιδιοκτησία. Στο στρογγυλό τραπέζι που διοργάνωσε ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ) με θέμα «Το βιβλίο και η πνευματική ιδιοκτησία», οι ομιλήτριες Μαρία Δάφνη Παπαδοπούλου και Ευαγγελία Βαγενά, επιστημονικές συνεργάτιδες του ΟΠΙ, ανέλυσαν τις δυσχέρειες που παρουσιάζει η κατοχύρωση της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η νομοθετική προστασία αφορά φυσικά μόνο τις ιδέες που έχουν πάρει σάρκα και οστά από τον δημιουργό τους και για διάστημα 70 χρόνων μετά τον θάνατό του. Ένας τρόπος να προστατεύσει ο δημιουργός το έργο του είναι η σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης, η οποία με την κατάθεσή της δίνει βέβαιη χρονολογία δημιουργίας του έργου. Ο συγγραφέας μπορεί ακόμη να στείλει συστημένο γράμμα στον εαυτό του και σε μια δικαστική διαμάχη να επικαλεστεί την επιστολή αυτή ως αποδεικτικό στοιχείο της πνευματικής ιδιοκτησίας του στο κείμενο. Αντίθετα, η κατάθεση σε δημόσια βιβλιοθήκη δεν κατοχυρώνει πνευματική ιδιοκτησία. Στο δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας του δημιουργού περιλαμβάνεται και η εξουσία δημιουργίας παράγωγου έργου, επομένως ο ίδιος ο συγγραφέας αποφασίζει για θέματα όπως το αν θα γίνει το βιβλίο του σενάριο, για τη διανομή του, τη δημόσια εκτέλεση και την παρουσίασή του στο διαδίκτυο. Τέλος, η πνευματική ιδιοκτησία περιλαμβάνει και ηθικό δικαίωμα του δημιουργού στο έργο του, πέρα από την περιουσιακή διάσταση. Πιο συγκεκριμένα, ο συγγραφέας νομιμοποιείται να αποφασίζει για τη δημοσίευση του έργου του, έχει την εξουσία να αναγνωρίζεται ως δημιουργός και να προασπίζεται την ακεραιότητα του έργου του.

5 μμ Δ 31 ª À Ë π μπμ π À π 05 È ÈÎ ˆÓÈ apple È ÈÎ ÁˆÓÈ 500 Ù.Ì. ŒÊ ÁÂ Ô ÕÁÁÂÏÔ ÏÂÊ ÓÙË Ο Άγγελος Ελεφάντης, διευθυντής και εκδότης του περιοδικού πολιτικού στοχασμού «Ο πολίτης» από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, έφυγε από τη ζωή στις 29 Μαΐου σε ηλικία 72 ετών. Διανοούμενος και μαχητικό στέλεχος της ανανεωτικής Αριστεράς, υπερασπίστηκε μέχρι τέλους τις ιδέες του. ª Ú Ó ÂÌ Ù Î È Ë Î ÓÔÓÈÎfiÙËÙ Τη συγκλονιστική ιστορία της φυλάκισης και των βασανιστηρίων που υπέστη από το ισλαμικό καθεστώς του Χομεϊνί στο Ιράν εξέθεσε χθες στο κοινό η Μαρίνα Νεμάτ, η οποία εδώ και χρόνια ζει στον Καναδά. Η Μαρίνα Νεμάτ βρήκε τη δύναμη να συνειδητοποιήσει την κατάσταση που βίωσε στο παρελθόν, να συνέλθει, ακόμη και να συγχωρήσει τους ανθρώπους που της έκαναν κακό. «Ζούσα μια κανονική ζωή», εξομολογήθηκε. «Ήμουν μια έφηβη που διάβαζε Τζέιν Όστιν, και έβλεπε το Μικρό σπίτι στο λιβάδι και το σόου του Ντόνι και της Μαρί Όσμοντ. Όταν αργότερα ένιωσα την ανάγκη να διαμαρτυρηθώ, το έκανα όχι επειδή έχασα την ελευθερία αλλά επειδή έχασα την κανονικότητα στη ζωή μου», είπε δίνοντας το μέτρο του ανθρώπινου, που μπορεί να είναι ορισμένες φορές και πολύ μεγάλο. Η καναδική πρεσβεία τίμησε τη Μαρίνα Νεμάτ με την παρουσία στελεχών της στην εκδήλωση, ενώ στο περίπτερο του Καναδά οι υπεύθυνοι είχαν αναρτήσει την εφημερίδα «Bookfair», που φιλοξενούσε στο χθεσινό φύλλο της μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τη συγγραφέα της «Φυλακισμένης της Τεχεράνης». ÒÛÙ ÛËÌ Û ÛÙË ÌÂÙ ÊÚ ÛË «Στην εποχή του διαπολιτισμικού διαλόγου, δεν είναι δυνατόν η Ευρωπαϊκή Ένωση να μη δίνει σημασία στη μετάφραση, που είναι ακριβώς το κανάλι για αυτόν τον διάλογο». «Αν δεν δώσει η Ευρώπη περισσότερα χρήματα για λογοτεχνικές μεταφράσεις, πώς είναι δυνατόν να γνωριστούν οι λαοί μεταξύ τους;». «Πρέπει να ληφθούν μακροπρόθεσμα μέτρα για να προωθηθεί περαιτέρω η μετάφραση». Αυτές είναι μερικές από τις απόψεις που εκφράστηκαν από τα μέλη του δικτύου RECIT (Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διεθνών Κέντρων Μεταφραστών Λογοτεχνίας). Η σχετική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε χθες από το ΕΚΕΜΕΛ και εκτός από τη διευθύντριά του Ελένη Ζέρβα πήραν μέρος ο Peter Bergsma του αντίστοιχου κέντρου της Ολλανδίας, η Lena Pasternak από τη Σουηδία και η Francoise Wuilmart από το Βέλγιο.

6 06 5Ë π μπμ π À π π Δπªøª Ãøƒ FR Αισθάνεστε ελεύθερος να εκφράσετε αυτό που θέλετε ή αυτολογοκρίνεστε μερικές φορές; Αυτολογοκρίνομαι πολύ, γιατί στη Γαλλία υπάρχουν συγκεκριμένα ταμπού που δεν μπορώ να τα αγγίξω, που πρέπει να τα σεβαστώ. Για παράδειγμα, έχουμε ένα κομμουνιστικό συνδικάτο στη Γαλλία που λέγεται CJT και δεν διανοείται να το κριτικάρει κανείς. Πρόσφατα μου ζήτησαν να φανταστώ πώς θα είναι ο κρατικός οργανισμός ÈÂıÓÒ Î Ù ÍÈˆÌ ÓÔ Î È Á appleëùfi, Ô ÏÏÔ ÛÎÈÙÛÔÁÚ ÊÔ ÂappleÈÛÎ appleùâù È ÙËÓ 5Ë ÈÂıÓ ŒÎıÂÛË μè Ï Ô ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, apple ÓÙ Ì ËÙÈÎfi Ì Ûˆ ÙˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ ÙÔ, appleô Î ÓÔ Ó Û Ó ÙÔÓ Á ÚÔ ÙÔ ÎfiÛÌÔ. μ ıè appleôïèùèîfi ÔÓ, Ô Plantu appleëúâùâ Ì ÈÔ ÌÔÚ ÙÔÓ ÓıÚˆappleÈÛÌfi ÙÔ, apple ÚÓÂÈ ı ÛË Î È apple ıè ÂÙ È, ÂÓÒ fiù Ó ÈÛı ÓÂÙ È fiùè ÔÈ Ï ÍÂÈ ÂÓ ÚÎÔ Ó fiùè ÙÔÓ appleúô Ô Ó, ËÙ Ó ÎÔÌÌ ÙÈ ÚÙ Î È Ó ÛÙÈÏfi Î È È ÎÚÈÓ ÂÈ ÙË ÛÎ Ë ÙÔ Ì ÙÔ appleèô ÈÛ Úfi fiappleïô ÙÔ, ÙÔ ÛÎ ÙÛÔ. Plantu ÁÂÓÓ ıëîâ ÛÙÔ Ú ÛÈ ÙÔ ÁÎ Ù ÏÂÈ Â ÙÈ ÛappleÔ ÙÔ ÛÙËÓ π ÙÚÈÎ appleúôîâèì ÓÔ Ó apple Ú ÎÔÏÔ ı ÛÂÈ Ì ı Ì Ù ÛÎ ÙÛÔ ÛÙË Û ÔÏ Saint Luc. ÌÊ Ó ÂÙ È ˆ ÛÎÈÙÛÔÁÚ ÊÔ ÙÔ 1972 ÛÙËÓ ÂÊËÌÂÚ «Le Monde», Ì ÙËÓ ÔappleÔ Û ÓÂÚÁ ÂÙ È ÎÙÔÙÂ. Œ ÂÈ Ú Â Ù Û fiïô ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÁÈ ÙËÓ Ù ÓË ÙÔ, ÛÎ ÙÛ ÙÔ Ô Ó Ù appleˆıâ Û ÁÚ ÌÌ ÙfiÛËÌ Î È Ô Ó Á ÓÂÈ ÓÙÈΠÌÂÓÔ È ÎÙÔÚÈÎÒÓ È ÙÚÈ ÒÓ. τρένων σε 25 χρόνια, κι εγώ ζωγράφισα ένα τρένο που το οδηγούσε κάποιος Κινέζος. Μου απάντησαν ότι αυτό το σκίτσο δεν θα μπορούσαν σε καμιά περίπτωση να το τυπώσουν, γιατί η βαθιά Γαλλία δεν μπορεί να ανεχτεί ένα τέτοιο σχόλιο. Ένα πράγμα που επίσης δεν ζωγραφίζω ποτέ είναι η προσωπική ζωή ενός πολιτικού, ακόμη και αν γνωρίζω πράγματα για τη ζωή του, εκτός και αν πρόκειται για έναν πρόεδρο που εκτίθεται μόνος του, με δική του πρωτοβουλία. Ó ÓÙ ÍË ÁÂÓ ª ÚÓ Ποιος νομίζετε ότι βρίσκεται πιο κοντά στην αλήθεια, οι πολιτικοί, η κοινή γνώμη ή ο σκιτσογράφος; Είναι η πρώτη φορά που με ρωτάνε κάτι τέτοιο... Φοβάμαι ότι η απάντησή μου θα είναι λίγο αυτάρεσκη, γιατί πιστεύω ότι ο σκιτσογράφος είναι πιο κοντά στην αλήθεια. Πιστεύω ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να μεταμφιέσει την αλήθεια για να μπορέσει να την εκφράσει. ÒÛÙ ÌÔ Ó ÌÔÏ È ÁÈ Ó ÂÎÙÔÓˆıÒ! Plantuείναι να Ποιο πολιτικό πρόσωπο σας εμπνέει; Η πιο εύκολη απάντηση σ αυτό είναι ο Σαρκοζί. Το μίσος που νιώθω γι αυτόν είναι μια κραυγή αγάπης για πολιτικούς που εξέφρασαν στο παρελθόν εντελώς διαφορετικές αξίες. Δυστυχώς σε όλους αρέσει το κουτσομπολιό -κι εγώ όταν θα δω ένα τέτοιο περιοδικό θα το διαβάσω-, με εκνευρίζει όμως ότι αυτού του είδους το κουτσομπολιό περνά τελικά μπροστά από την πολιτική. Υπάρχουν φορές που θέλω να γίνω... δολοφόνος. Γι αυτό λέω «δώστε μου ένα μολύβι για να εκτονωθώ», αντί να πω «δώστε μου ένα Καλάσνικοφ»! Πιστεύω ότι βρισκόμαστε λίγο πριν από μια μεγάλη έκρηξη στα προάστια, ίδια ίσως και χειρότερη με την προηγούμενη, και νομίζω ότι η καλλιτεχνική έκφραση θα μπορούσε να περιορίσει την οργή. Αυτά τα παιδιά θα μπορούσαν να εκφραστούν μέσω των τεχνών και όλη αυτή η βία να εκτονωθεί διαφορετικά. Μπορεί ένα σκίτσο να αλλάξει τον κόσμο; Μάχομαι πολλές φορές μέσω της ζωγραφιάς να εκφραστούν και να εκτονωθούν συναισθήματα. Με την υποστήριξη του Κόφι Ανάν θα πραγματοποιηθεί μια συνάντηση ανάμεσα σε Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς σκιτσογράφους και θεωρώ ότι μέσα από τη δουλειά μας μπορούμε να πούμε πιο βαθιά πράγματα χωρίς μίσος, χωρίς να πληγώσουμε τον άλλον. Γι αυτό νομίζω ότι ο σκιτσογράφος είναι πιο δυνατός από την πολιτική, γιατί τολμάει να πει πράγματα που ένας πολιτικός δεν θα μπορούσε να πει. Έχετε δηλώσει ότι είστε πολύ παρατηρητικός. Τι βλέπετε στην Ελλάδα που δεν το έχετε δει αλλού; Ήθελα να μάθω ποια είναι τα ελληνικά ταμπού και παρατήρησα ότι στην Ελλάδα είναι δύσκολο να κριτικάρεις την ελληνορθόδοξη εκκλησία. Εγώ είμαι αγνωστικιστής, αλλά σέβομαι πολύ τους ανθρώπους που πιστεύουν, θα ήθελα να έχω κάποια πίστη. Δεν μπορώ να πιστέψω στον Θεό, αλλά πιστεύω πολύ στον άνθρωπο και την αξία του. Ωστόσο δεν με φοβίζουν οι απαγορεύσεις, δουλειά του σκιτσογράφου τις υπερβαίνει.

7 «ÏÏ Â Ó È Ì Û ÛÙË ÏÏ» Ô ŒÏÏËÓ ÏÔÁÔÙ Ó Á ÏÏÈÎ ÎÔ ÏÙÔ Ú, appleô Ê Á Ó ÛÙ ÂÎ ÔÎÙÒ ÙÔ ÁÈ ÙË ÏÏ Ó ËÙÒÓÙ Ó appleú ÁÌ Ù, Î Ó Ó ıâ ÌÈ appleúôûapple ıâè Ó «Ó Î Ï Ô Ó ÙË ÏÏ Ì Û applefi ÙËÓ ÏÏ Î È ÓÙÈÛÙÚfiʈ», Û ËÙÒÓÙ Ì ÙÔ ÎÔÈÓfi ÛÙÔ ÌÊÈı ÙÚÔ ÙË ÙÈÌÒÌÂÓË ÒÚ. ÏfiÁÔ ÁÈ ÙÔÓ Δ ÎË ÂÔ ˆÚfiappleÔ ÏÔ Î È ÙÔÓ È ÓÓË ÈÔ ÚÙÛ ÎË. ªÂ ÊÂÙËÚ Î È appleúôôúèûìfi ÙÔ Ì ıèûùfiúëì Ô appleúòùô Î È ÙËÓ appleô ËÛË Ô Â ÙÂÚÔ, fiù Ó Ú ÈÛ Ó Ó ÓÔÛÙ ÏÁÔ Ó ÙËÓ apple ÙÚ ÛÙÚ ÊËÎ Ó ÓÙ ÛÙÔÈ ÛÙËÓ ÎÏ ÛÈÎ Ú ÈfiÙËÙ Î È ÛÙË Ï Î ÎÔ ÏÙÔ Ú. È Ô ÙÔ Û ÌÊÒÓËÛ Ó fiùè «Ë ÏÏ Â Ó È Ì Û ÛÙË ÏÏ» Î È appleôáú ÌÌÈÛ Ó È È ÙÂÚ fiùè Ô Á ÏÏÈÎfi appleôïèùèûìfi Â Ó È Û Ó Â ÂÌ ÓÔ Ì ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi appleâúèûûfiùâúô applefi Î ıâ ÏÏÔÓ. Δ «fiìôúê È Ï» «Όμορφα βιβλία» χαρακτηρίζουν στη Γαλλία τις εκδόσεις που αφορούν γενικά το ευ ζην ή τη λεγόμενη «τέχνη της ζωής» (art de vivre). Οι υποκατηγορίες είναι πολλές: γαστρονομία, ταξίδια, τέχνη, ευεξία, ελεύθερος χρόνος κτλ. Πρόκειται για βιβλία που δίνουν μεγάλη σημασία στη μορφή, είναι συνήθως ιλουστρασιόν, με εντυπωσιακό εξώφυλλο και πολύ προσεγμένο σχεδιασμό, και όπως αντιλαμβάνεται κανείς είναι πιο ακριβά από τα υπόλοιπα. Η Sherri Aldis των γαλλικών εκδόσεων Chene μαζί με Έλληνες συναδέλφους της συμμετείχε χθες σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για τη συγκεκριμένη κατηγορία βιβλίων και μας μετέφερε τα δεδομένα αυτής της ανθηρής και ανταγωνιστικής αγοράς των 180 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Οι νέες τάσεις στη Γαλλία Μια νέα τάση σ αυτόν τον τομέα, η οποία σημειώνει εντυπωσιακή επιτυχία στη Γαλλία, είναι τα θεματικά ημερολόγια με διαφορετική φωτογραφία για κάθε μέρα. Άλλη μια τάση, αυτή τη φορά κοινή σε όλο τον κόσμο, είναι ότι μεγαλύτερες είναι οι πωλήσεις βιβλίων με συγγραφείς που έχουν έντονη παρουσία στα μίντια. Επίσης, είναι σύνηθες πλέον να εκδίδονται βιβλία για συγκεκριμένα γεγονότα ή θέματα, π.χ. για μια ταινία, για ένα φεστιβάλ, για μια έκθεση. Άλλη μια τάση της γαλλικής αγοράς είναι η πόλωση στις τιμές: τα βιβλία είτε είναι πολύ φθηνά είτε πολύ ακριβά - υπήρξε πρόσφατα και η περίπτωση μιας έκδοσης με τιμή ευρώ! Αντίστοιχο είναι και το φαινόμενο να εκδίδονται ταυτόχρονα δύο ή περισσότερες εκδοχές ενός βιβλίου, σε διαφορετικά σχήματα και με διαφορετικές τιμές, που απευθύνονται βεβαίως σε διαφορετικό κοινό. Στην Ελλάδα Στη Γαλλία δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα περίπου 300 εκδότες. Και η Ελλάδα όμως δεν πάει πίσω: οι ελληνικοί οίκοι που εκδίδουν βιβλία αυτού του είδους ανέρχονται σε 264(!). Μέσα σε μια χρονιά που γενικά τα πράγματα έμειναν σταθερά, αυτή η κατηγορία βιβλίων παρουσίασε στη χώρα μας ανοδική τάση. Σύμφωνα με τον Σωκράτη Καμπουρόπουλο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), τα «όμορφα βιβλία» στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν ένα ποσοστό 12% της βιβλιοπαραγωγής ανάγοντας την κατηγορία αυτή σε τέταρτη κατά σειρά. Όλο αυτό μαρτυρά οπωσδήποτε μια άνοδο του βιοτικού επιπέδου αλλά και τη μετάβαση των κοινωνιών μας σε έναν πιο υλικό πολιτισμό. ƒπ π IABAZø ÏÏÈÎ ÏÔÁÔÙ Ó, ÌÈ Á appleë È ÚΠΤο τεύχος Iουνίου του περιοδικού ΔIABAZΩ είναι αφιερωμένο στη γαλλική λογοτεχνία. O δημοσιογράφος και διευθυντής του περιοδικού, Γιάννης Mπασκόζος, σημειώνει: «Tο ότι η Γαλλία είναι τιμώμενη χώρα στη ΔEBΘ αποτελεί μια ευκαιρία να αναμετρήσουμε τις σχέσεις μας, αλλά κυρίως να έρθουμε σε επαφή απευθείας με τη σύγχρονη γαλλική δημιουργία, στη λογοτεχνία και τη σκέψη. Στο αφιέρωμά μας με τίτλο 'Γαλλική λογοτεχνία, τοπίο στη μάχη' διακρίνει κανείς την επώδυνη πορεία των γαλλικών γραμμάτων, αλλά και τις σύγχρονες αναζητήσεις που σήμερα βρίσκονται σε κομβικό σημείο».

8 Û Ó ÓÙ ÍË Jonathan Coe «Ù ÁÚ appleù ÌÔ Û ÏÏ Áˆ Ù ÛËÌ ÓÔÓÙ apple Ú Ù ÂÊ ÌÂÚ ÙË Û Á ÚÔÓË ˆ»

9 μμ Δ 31 ª À Ë π μπμ π À π 09 ÔÁÔÙ ÓÈÎ Û Ó ÓÙËÛË Ì ÙÔÓ ÕÁÁÏÔ Û ÁÁÚ Ê Δ fió ı Ó fiô ÓÙÔÓÈÛÌfi : Ó È ÓË, Û ÁÁÚ Ê - Î ı. Ó. ıëóòó ÙÔ 31 ª Ô, , ı. ª. Ú Á ÙÛË (appleâú. 15) Δ Ùfi ÚÔÓË ÌÂÙ ÊÚ ÛË ÀappleÔÁÚ Ê È Ï ˆÓ 14.30: appleâú. ÂÎ fiûâˆó fiïè (stand 28, appleâú. 15) È Ï ÛÙ ÂÏÏËÓÈÎ 15.00: appleâú. È ÏÈÔappleˆÏ ˆÓ ˆÓÛÙ ÓÙÈÓ Ë (stand 42, appleâú. 13) È Ï ÛÙ ÁÁÏÈÎ Δ fió ı Ó fiô Â Ó È Ó applefi ÙÔ appleèô ÁÓˆÛÙÔ ÎÈ Á appleëùô μúâù ÓÔ Û ÁÁÚ Ê ÁÈ ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi Ó ÁÓˆÛÙÈÎfi ÎÔÈÓfi. Δ Ì ıèûùôú Ì Ù ÙÔ È ÎÚ ÓÔÓÙ È applefi ÙËÓ ÛıËÛË ÙÔ ÈÔ ÌÔÚ Î È, Î Ú ˆ, applefi ÙË ÈÂÈÛ ÙÈÎfiÙËÙ ÙÔ Ï ÌÌ Ùfi ÙÔ Û fi,ùè ÊÔÚ ÙÈ ÓıÚÒappleÈÓÂ Û ÛÂÈ. ΔÔ Ì ıèûùfiúëì «ΔÈ ˆÚ Ô appleïè ÙÛÈÎÔ!» Â Ó È Ùfi appleô ÙÔÓ Î ÓÂ Â Ú ÙÂÚ ÁÓˆÛÙfi, ÂÓÒ È Ï ÙÔ appleô Î ÎÏÔÊfiÚËÛ Ó Ì ıâúì appleô Ô ÙfiÛÔ applefi ÙÔ Ó ÁÓÒÛÙ fiûô Î È applefi ÙËÓ id Âapple ÛËÌË ÎÚÈÙÈÎ Â Ó È «ÎÏÂÈÛÙfi Î ÎÏÔ», «È Ó ÓÔÈ ÙÔ ı Ó ÙÔ», «ΔÔ Ûapple ÙÈ ÙÔ appleóô», «Ï Û Ë ÙˆÓ ÙÈappleÔÙ ÓȈӻ Î È appleúfiûê Ù ÙÔ «Ó ÙË ÚÔ appleúèó apple ÛÂÈ» (fiï applefi ÙÈ ÂÎ fiûâè fiïè ). Ÿappleˆ Ï ÂÈ Ô ÈÔ Ï Á ËÌ Ú appleúôùô ÂappleÈÛÎÂÊı ÙË ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, ÙËÓ ÔappleÔ ËÌÔÓÂ Ó appleâúèëáëıâ, ÂÙÔÈÌ ÂÈ Ó Ô È Ï Ô: «Œ ÂÈ ÌÂÁ Ï fiûâè ÈÔ ÌÔÚ,  ˆ, ÎÈ Ó Ê ÚÂÙ È ÛÙË ˆ ÌÈ ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ. Î ÎÏÔÊÔÚ ÛÂÈ ÙÔ Ï ÈÛÙÔÓ ÛÂ Ô ÚfiÓÈ applefi ÙÒÚ...». Ó ÓÙ ÍË μ Û ÏË ƒô ÏË Θεωρείστε συγγραφέας που επιδίδεται ρωπαϊκή ολοκλήρωση. Είναι βεβαίως ξεκά- ψυχαγωγία. Δεν γράφω λογοτεχνία για να Σας θυμάμαι στην παρουσίαση των εκ- στην ανατομία της βρετανικής κοινωνίας. θαρο ότι οι Ευρωπαίοι χρειάζεται να συ- διδάξω κάτι - εάν αυτό ήταν ο στόχος μου, δόσεων Πόλις, πριν από τρία χρόνια, στο Έχετε ωστόσο διακρίνει κάποια σημάδια σπειρωθούν ώστε ν αναχαιτίσουν την ηγε- θα ήταν προτιμότερο να δουλεύω σε σχο- θέατρο «Εμπρός». Διαθέτετε την ικανό- αλλαγής τα τελευταία χρόνια ώστε να ανα- μονία της αμερικανικής κουλτούρας αλλά λείο. Επισημαίνω όμως ότι γενικά δεν μπο- τητα του σχολιασμού, της πρόκλησης του καλέσετε αυτή την κριτική; και την οικονομική ανέλιξη της Άπω Ανα- ρούμε να αντιληφθούμε το παρόν μας χω- γέλιου, παρότι αναφέρεστε σε σοβαρά ζη- Δυστυχώς, όχι. Εξακολουθώ να αγωνιώ για τολής. Όχι πάντως, όλα αυτά δεν μ αφο- ρίς κατανόηση του παρελθόντος. τήματα. Αυτό είναι ένα ταλέντο. Όπως τις επιπτώσεις του παγκόσμιου καπιταλι- ρούν λογοτεχνικά. Τα βιβλία μου έχουν ως ίσως και η υποχρέωση ν απαντάτε σε συ- σμού στην κοινωνική συνοχή. Οι μεγάλες αφετηρία κάτι μικρότερο κι εσωτερικό: λε- Νιώθετε ότι συμμετέχετε σ αυτό που ορί- νεντεύξεις, να γράφετε σε ιστολόγια, να μπίζνες έχουν επιβληθεί στον κόσμο, με κυ- πτομερής παρατήρηση των ανθρώπινων αντι- ζεται ως διεθνής λογοτεχνική σκηνή; Για μιλάτε σε συνέδρια... βερνήσεις που δεν καταφέρνουν κάτι πε- δράσεων, τα ψυχολογικά φαινόμενα, τα οι- παράδειγμα, πριν από λίγα χρόνια θα ήταν Λοιπόν, οι Άγγλοι φοβούνται τις σοβαρές ρισσότερο από το να διευκολύνουν αυτές κογενειακά θέματα και λοιπά. Μόνον όταν αδιανόητο να ταξιδεύετε στη Θεσσαλονί- συζητήσεις, γι αυτό προσπαθούν να τις κά- τις πρακτικές. Το παν είναι το κέρδος ενώ εστιάζεις σε τέτοια πράγματα μπορείς κα- κη για τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου όπως νουν λίγο πιο ανάλαφρες, όπως κάνουμε οι ανθρώπινες αξίες παρασιωπούνται. Όλα τόπιν να τα μεταφέρεις σε ένα μεγαλύτε- θα ταξιδεύατε από το Λονδίνο στο Μπέρ- βάζοντας ζάχαρη στο τσάι. αυτά ξεκίνησαν στη Βρετανία από την κυ- ρο φόντο με παρονομαστή την πολιτική. μιγχαμ για μια παρουσίαση βιβλίου... Για να είμαι ειλικρινής, έχω ανάμικτα-αντι- βέρνηση Θάτσερ. Κανένας δεν προσπάθη- Όντως, όλοι μας είμαστε μέλη της παγκο- κρουόμενα συναισθήματα όσον αφορά την σε να τα ανακόψει μέχρι στιγμής. Κάθε ημέ- Η πραγματικότητα τρέχει ιλιγγιωδώς, ή σμιοποιημένης κοινωνίας. Το αναγνωστικό επαφή με το κοινό. Σκεπτόμενος συντηρη- ρα που περνάει, οι Βρετανοί γίνονται πλου- τουλάχιστον έτσι φαίνεται. Θεωρείτε ότι κοινό μου στην Ελλάδα, όσο και στη Γαλ- τικά, λέω ότι το σωστό είναι ο συγγραφέ- σιότεροι υλιστικά και φτωχότεροι πνευμα- τα μυθιστορήματά σας, γραμμένα είτε λία και την Ιταλία, είναι εξίσου σημαντικό ας να μένει κλεισμένος στο σπίτι του και να τικά. Είναι αυτό ακριβώς που συμβαίνει στη θατσερική είτε στην μπλερική πε- με το βρετανικό. Οι Έλληνες φαίνονται ακό- γράφει. Έχω προσκληθεί σε τόσα πολλά φε- σ όλες τις δυτικές κοινωνίες. ρίοδο, διαθέτουν το «άρωμα» της επικαι- μη πιο θερμοί και ενθουσιώδεις απέναντί στιβάλ βιβλίου, σε τόσα πολλά κι ενδιαφέ- ρότητας; μου. Είμαι συνειδητοποιημένος απέναντι ροντα μέρη του κόσμου, ώστε είναι δύσκολο Μπορούμε να κάνουμε λόγο, σιγά σιγά, Όπως σας έλεγα, δεν έχουν αλλάξει δρα- σ όλα αυτά, αλλά δεν ανήκω σε κάποια πα- ν αρνηθώ τις προσκλήσεις. Συνήθως απορ- για μια ευρωπαϊκή κοινωνία; Πώς αντι- ματικά τα πράγματα από τη δεκαετία του γκόσμια κοινότητα συγγραφέων. Άλλωστε, ρίπτω τις εννέα στις δέκα. Αλλά φυσικά εί- μετωπίζετε την ευρωπαϊκή προοπτική ως 80 έως σήμερα. Εκτός ίσως από την πολυ- η συγγραφή αποτελεί έντονη προσωπική μαι ευγνώμων απέναντι στους αναγνώστες, ζητούμενο; Έχει κάποια ιδιαίτερη επί- πολιτισμικότητα. Μου αρέσει να γράφω για διαδικασία. Κάθε φορά που συναντώ συγ- τους ανθρώπους που αγοράζουν τα βιβλία δραση στη λογοτεχνική σας ματιά; τον παρόντα χρόνο, να σχολιάζω την πραγ- γραφείς παρατηρώ ότι το τελευταίο πράγ- μου. Κι όταν τους συναντώ, προσπαθώ να Ο διχασμός της βρετανικής κοινωνίας γύ- ματικότητα που συμβαίνει γύρω μας και την μα που θέλουμε να κάνουμε είναι να μι- τους ανταποδώσω αυτή την ευχαρίστηση. ρω από την Ευρώπη ισχύει επίσης μεταξύ ίδια στιγμή να συλλέγω στα γραπτά μου λάμε για λογοτεχνία. Μήπως το ίδιο συμ- Μερικές φορές με ρωτούν γιατί δεν έχω των συγγραφέων στην πατρίδα μου. Κάποιοι τα σημαίνοντα παρά τα εφήμερα της σύγ- βαίνει στην «παγκοσμιοποιημένη λογοτε- μια ιστοσελίδα στο Διαδίκτυο ή γιατί νιώθουν εγγύτερα στην αμερικανική παρά- χρονης ζωής. χνική σκηνή»; Κατ εμέ, υπάρχουν απλώς δεν γράφω στα ιστολόγια. Ο λόγος είναι δοση, κάποιοι άλλοι προτιμούν την Ευρώ- οντότητες-συγγραφείς, μερικούς μάλιστα ότι δεν έχω κάτι να πω, κι ό,τι έχω να πη. Προσωπικά νομίζω ότι είμαι περισσό- Το στοιχείο της Ιστορίας ενυπάρχει ολο- τους εκτιμώ πολύ. Για παράδειγμα, ο Χα- πω προτιμώ να το σημειώσω σε κάποιο τερο «Ευρωπαίος», γεγονός που με κατα- φάνερα στα μυθιστορήματά σας. Τι θέ- ρούκι Μουρακάμι είναι ένας από τους πιο μυθιστόρημά μου. Είμαι παραμυθάς εκ τάσσει σε μια «μειονότητα». Δεν διακρίνω λετε να κερδίζει ο αναγνώστης σας κλεί- αγαπημένους μου ζώντες συγγραφείς πα- φύσεως - τα προσωπικά «πιστεύω» και ωστόσο την αίσθηση επιθυμίας από τους νοντας το βιβλίο; ρότι δεν νιώθω ότι μοιράζομαι κάτι κοινό οι απόψεις μου δεν είναι απαραιτήτως εν- συμπατριώτες μου για συμμετοχή στην ευ- Προσδοκώ για τον κάθε αναγνώστη μου την μαζί του. διαφέρουσες για τους άλλους...

10 10 5Ë π μπμ π À π ª Δπ H E ΔÔ appleôïèùèîfi È Ï Ô ÏÔÁÔÙÂ Ó Â Ó È apple ÓÙ appleôïèùèî Η λογοτεχνία είναι πάντα πολιτική ακόμα και αν δεν είναι αυτή η πρόθεση του συγγραφέα, ακόμα και αν το πολιτικό σχόλιο δεν είναι σε πρώτη σε μια συζήτηση που συντόνισε ο Άρης Μαραγκόπουλος και διοργάνωσαν οι εκδόσεις Τόπος. Ο Βασίλης Βασιλικός, αν και έχει σχεδόν ανάγνωση εμφανές. ταυτιστεί με το πολιτικό μυθιστόρημα, Ο Βασίλης Βασιλικός, ο Γιάγκος δήλωσε ότι θεωρεί τα θέματά του Ανδρεάδης και ο Θανάσης Σκρουμπέλος κοινωνικά. κατέθεσαν τη δική τους οπτική πάνω «Μισώ τους πολιτικούς και έχω αλλεργία στη σύνδεση λογοτεχνίας και πολιτικής στην πολιτική. Θεωρώ τον εαυτό μου πδπ μπμ π ª À π ª Î ÔÙÈÎ apple Ú ÁˆÁ Ì 300 Ù ÙÏÔ Τριακόσιους τίτλους αριθμεί μέχρι σήμερα η εκδοτική παραγωγή του Μουσείου Μπενάκη. «Είναι το μόνο απ όλα τα ελληνικά μουσεία που έχει να επιδείξει μία τέτοια παραγωγή και θα μου επιτρέψετε να επαίρομαι γι αυτό», λέει ο διευθυντής του Μουσείου Άγγελος Δεληβοριάς. Σε εκδήλωση που έγινε στο πλαίσιο της 5ης ΔΕΒΘ παρουσιάστηκε η εκδοτική δραστηριότητα του Μουσείου Μπενάκη με ιδιαίτερη έμφαση σε δύο νέες εκδόσεις. Το βιβλίο «Η φωτογράφος Βούλα Παπαϊωάννου» (εκδ. Μουσείο Μπενάκη - Άγρα) περιλαμβάνει συγκλονιστικά δείγματα της δουλειάς της σπουδαίας φωτογράφου, τα οποία, πέρα από εμπνευσμένες καλλιτεχνικές δημιουργίες αποτελούν πολύτιμα ιστορικά τεκμήρια από την περίοδο της Κατοχής, της Απελευθέρωσης, των Δεκεμβριανών και των μεταπολεμικών χρόνων. «Οι φωτογραφίες της Β. Παπαϊωάννου αποκτούν για μας σήμερα μία ιδιαίτερη σημασία, συνθέτουν το πανόραμα της μεταπολεμικής Ελλάδας», εξήγησε η Φανή Κωνσταντίνου, επιμελήτρια του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη. Το βιβλίο «Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η εποχή του» παρουσίασε ο Τάσος Σακελλαρόπουλος, ιστορικός - επιμελητής εκδόσεων του Μουσείου Μπενάκη. Πρόκειται για ένα ιστορικό και πολιτικό βιβλίο που εκδόθηκε με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Κ. Καραμανλή και συνόδευσε την έκθεση που διοργανώθηκε στο Μουσείο Μπενάκη. Όπως εξήγησε ο κ. Σακελλαρόπουλος, «το βιβλίο παρουσιάζει το πολιτικό έργο του Κ. Καραμανλή και παράλληλα τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Οι φωτογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν επιλέχθηκαν σε μία λογική ώστε να μπορούν να διαβάζονται σαν ιστορικά στιγμιότυπα. Πιστεύουμε ότι το αποτέλεσμα δικαίωσε τον αρχικό σχεδιασμό γιατί μέσα από αυτή την ανάγνωση προκύπτει η σύνδεση του προσώπου με την εποχή του». Οι ιδέες είναι η παρηγοριά των αδύναμων και η πρόφαση των ισχυρών. Παναγιώτης Κονδύλης «ΔÔ Ó Â Û È Á Ó Î Â Ó È ÌÈ appleôïèùèî appleú ÍË» «Εγώ η άνθρωπος». Τον στίχο αυτόν της σπουδαίας Θεσσαλονικιάς ποιήτριας Ζωής Καρέλλη χρησιμοποίησε χθες και η πρώην αντιπρύτανις και συγγραφέας Αικατερίνη Δούκα- Καμπίτογλου, για να τονίσει μεταξύ άλλων ότι οι γυναίκες μιλούν ενσυνείδητα με μια έμφυλη ταυτότητα. Το σχόλιο έγινε στο πλαίσιο της συζήτησης με θέμα «Το να είσαι γυναίκα είναι μια πολιτική πράξη», που πραγματοποιήθηκε με αφορμή το βιβλίο της κ. Καμπίτογλου «Μυθιστόρημα γυναίκας: Ποιήτριες του εικοστού αιώνα». Η κ. Καμπίτογλου δικαιολόγησε εμμέσως τη σύνδεση του θέματος με την πολιτική επισημαίνοντας ότι «Οι γυναίκες ξεκινάμε τη ζωή μας με το να είμαστε ταυτισμένες με το μαύρο, το κακό». Στο βιβλίο γίνεται αναφορά και δίνεται στον αναγνώστη η δυνατότητα να γνωρίσει σπουδαίες Ελληνίδες και ξένες ποιήτριες όπως η Σίλβια Πλαθ, η Γερτρούδη Στάιν, η Κική Δημουλά, η Κατερίνα Αγγελάκη- Ρουκ κ.ά. Εκτός από την ίδια, ομιλήτριες στην εκδήλωση ήταν η αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΑΠΘ Μαίρη Μικέ και η συγγραφέας Σοφία Νικολαΐδου. Η πρώτη τόνισε μεταξύ άλλων ότι το βιβλίο επαναπροσδιορίζει

11 κοινωνικό συγγραφέα, με την έννοια ότι με απασχόλησε η ελληνική κοινωνία από το 1950 που άρχισα να συνειδητοποιούμαι, μέχρι λίγο μετά το 2000 που άρχισα να...αποσυνειδητοποιούμαι». Από τη δική του μεριά, ο Γιάγκος Ανδρεάδης τόνισε ότι «η λογοτεχνία είναι πολιτική και τα πιο θανάσιμα πολιτικά βιβλία είναι τα απολιτικά». Ο Βασίλης Βασιλικός με χιούμορ έδωσε έναν δικό του ορισμό της πολιτικής λογοτεχνίας. «Πολιτική λογοτεχνία είναι όταν γράφουν οι υπουργοί ποιήματα! Αλλά για να μιλήσω σοβαρά, αν ο συγγραφέας έχει κεραίες μπορεί μέσα από τη γλώσσα να μεταδώσει το κοινωνικό κλίμα που εισπράττει». Δ ÓË Î È appleôïèùèî τη γυναίκα ποιήτρια μέσα από την ανάλυση βασικών αξόνων. Η δεύτερη από την πλευρά της ανέφερε ότι ο συγγραφέας είναι «ανδρόγυνος», αφού, όταν γράφει, επί της ουσίας ενσαρκώνει και τα δύο φύλα, ενώ υπογράμμισε ότι το βιβλίο της Αικατερίνης Δούκα- Καμπίτογλου αναδεικνύει τη σύσταση, τη λειτουργία και τη δράση της γυναικείας συγγραφικής ταυτότητας. Μια σχέση μακροχρόνια, μια σχέση με σκαμπανεβάσματα - πότε συναινετική, πότε συγκρουσιακή. Τι συμβαίνει στη σημερινή συγκυρία με τις ιδιαιτερότητές της; Απαντήσεις προσπαθεί να δώσει ένα πρόσφατο βιβλίο με τίλτο «Το πολιτικό στη σύγχρονη τέχνη». Είναι ένας συλλογικός τόμος σε επιμέλεια των Γιάννη Σταυρακάκη και Κωστή Σταφυλάκη (εκδόσεις Εκκρεμές), τον οποίο παρουσίασαν χθες ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, ιστορικός της τέχνης, διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, ο Λόης Παπαδόπουλος, καθηγητής Αρχιτεκτονικής ΑΠΘ, και ο Νικόλας Σεβαστάκης, αναπληρωτής καθηγητής τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ. Η σχέση των καλλιτεχνικών πρακτικών με τη δημόσια σφαίρα και την πολιτική δημοσιότητα, ο ρόλος της ριζοσπαστικής τέχνης στον σύγχρονο κοινωνικό ιστό, οι μορφές συνεργασίας με κοινωνικές ομάδες, η σημασία του ανταγωνισμού και της σύγκρουσης σε μορφές καλλιτεχνικού παρεμβατισμού, ο ρόλος των ιδρυμάτων και της καλλιτεχνικής επιμέλειας, οι δυνατότητες παρέμβασης στην ηγεμονική κουλτούρα, είναι ορισμένες από τις θεματικές που πραγματεύονται στα κείμενά τους οι συγγραφείς του τόμου.

12 12 E π Δƒ μπμ π À appleúô ÔÏ ÙË 5Ë μ Û ËÙ ıëîâ Ê ÙÔ appleâúèûûfiùâúô applefi Î ıâ ÏÏË ÚÔÓÈ. Ùfi Û Ó Ï appleôùâïâûì ÙÈÎ Î È ÙÔ ÂÓÙ appleˆûè Îfi appleâú appleùâúô ÙË ŒÎıÂÛË ÛÙËÓ appleï Ù ÚÈÛÙÔÙ ÏÔ. Πı Ú Ù appleúfiáú ÌÌ, ÓÙ appleô ÏÈÎfi Î È Ê ÛÈÎ ÙÔ... «BookFair»! À ËÏÔ appleúôûîâîïëì ÓÔ Û Ó ÓÙ Û ÌÂ Î È ÙË Â ÙÂÚË Ì Ú ÛÙÔ È ÚfiÌÔ ÙË ŒÎıÂÛË. appleô ÚÁfi È Â ÚÈapple Ë Ù ÏÈ Ó Ë, ÊÔ ÂÁÎ ÈÓ Û ÙÔ appleâú appleùâúô ÙÔ appleô ÚÁÂ Ô ÙÔ, ÍÂÓ Á ıëîâ ÛÙËÓ ŒÎıÂÛË applefi ÙË È ı ÓÙÚÈ ÙÔ μπ ÙÚ Ó μâïèûû ÚË Î È Û Ó ÓÙËÛ ÌÈÎÚÔ Ê ÏÔ ÙÔ È Ï Ô. ÁÔ ÚÁfiÙÂÚ Ô appleú Û Ë ÙË ÏÏ ÚÈÛÙfiÊ º ÚÓfi ÂappleÈÛÎ ÊıËΠÙÔ appleâú appleùâúô ÙË ÙÈÌÒÌÂÓË ÒÚ -Î È fi È ÌfiÓÔ- Ì Ì ÙÔÓ appleúfiíâóô ÙË ÏÏ Î È ÙÔÓ È ı ÓÙ ÙÔ ÏÏÈÎÔ πóûùèùô ÙÔ ıëóòó. ΔÔ Ú Ô appleú Û Ë ÙË Ï Ó ÛÙË ÏÏ πïè Ù Ï ÛÎ apple ÚÔ Û Û ÛÙÔ «Ï ÌappleÈÔÓ» ÙËÓ Ù ÈÓ «Slogans» (Youth Prize ÛÙÔ ºÂÛÙÈ Ï ÓÓÒÓ 2001), ÙÔ ÛÂÓ ÚÈÔ ÙË ÔappleÔ ÁÚ Â Ô ÈÔ. x Από τα αγγλικά στα γαλλικά και αντιστρόφως περνούσε με άνεση ο σύμβουλος της καναδικής πρεσβείας Ντενί Ντεσιέ, κατά την παρουσίαση του βιβλίου της Μαρίνα Νεμάτ «Η φυλακισμένη της Τεχεράνης». Ως ευγενής άνθρωπος όμως δεν παρέλειψε να εμπλουτίσει τον λόγο του και με μερικές φράσεις στα ελληνικά. x «Δεν φλερτάρω τον θάνατο, με φλερτάρει αυτός και κάποια στιγμή θα ενδώσω». Τάδε έφη Γιάννης Ξανθούλης στην εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του «Του φιδιού το γάλα». Μια προσωπική εξομολόγηση του γνωστού συγγραφέα, που σκόρπισε και μια μικρή ανατριχίλα στο ακροατήριο... x Για την πατρότητα ενός στίχου του Σταματίου διαφώνησαν έντονα στη διάρκεια της εκδήλωσης «Η λογοτεχνία είναι πάντα πολιτική» οι συγγραφείς Βασίλης Βασιλικός και Θανάσης Σκρουμπέλος, με κίνδυνο να παρεκτραπεί η συζήτηση, την οποία επανέφερε στη σωστή πορεία της ο συντονιστής Άρης Μαραγκόπουλος. x Στην ίδια εκδήλωση ο Θανάσης Σκρουμπέλος, σχολιάζοντας τον στίχο του Εμπειρίκου «η ποίηση ή θα είναι σπερματική ή δεν θα υπάρχει», ΔÈ Ó Ï ÂÈ Ú Á ÁÈ ÙËÓ 5Ë μ Ô È ÓÓË ÓıÔ ÏË ÛÙË Ó È ÓË Î È ÙÔÓ Ï ÍË Ù Ì ÙË; Ó Ó Ô Ó Á applefi Ù apple Ú Ì ıè ÙÔ Ô Ô Ï ºÚ ÓÙ ƒôû Ï Î È Ë Ù Ï Ô. Í ÓÙ Û ÔÏ ÂappleÈÛÎ ÊıËÎ Ó ÙÈ Ô appleúòùâ Ì Ú ٠appleâú appleùâú ÙË μ.

13 μμ Δ 31 ª À Ë π μπμ π À π 13 ομολόγησε ότι του δημιουργεί μόνο πονηρούς συνειρμούς. x «Οι φράσεις γυναικεία λογοτεχνία ή ένα βιβλίο από γυναίκες για γυναίκες μου προκαλούν αλλεργία», είπε η συγγραφέας Σοφία Νικολαΐδου στην εκδήλωση «Το να είσαι γυναίκα είναι πολιτική πράξη», που διοργανώθηκε με αφορμή το βιβλίο της ομότιμης καθηγήτριας του ΑΠΘ Αικατερίνης Δούκα-Καμπίτογλου «Ποιήτριες του εικοστού αιώνα». x Αρκετά μεγάλη ήταν η προσέλευση των εκπροσώπων των Λεσχών Ανάγνωσης στην εκδήλωση που έγινε με ομιλητές τον Πέτρο Μάρκαρη, τη Λένα Διβάνη, τον Απόστολο Δοξιάδη και άλλους πολλούς συγγραφείς. Κάποια από τα ζητήματα που απασχόλησαν τη συνάντηση αφορούσαν τον πολλαπλασιασμό των ομάδων αυτών, αλλά και την περαιτέρω στήριξή τους από το ΕΚΕΒΙ. x Πάντα με ευγένεια και με το χαμόγελο στα χείλη η Φώφη Ζαχαράκη και η Λίλα Αναστασιάδου από τη γραμματεία της Έκθεσης, δίνουν πληροφορίες και λύσεις ανά πάσα στιγμή. Ευχόμαστε να συνεχίζουν πάντα με το ίδιο κουράγιο! Ù ÓË ÛÙËÓ appleëúâû ÙË appleôïèùèî : applefi ÙË ÁÂÏÔÈÔÁÚ Ê Î È ÙË ÏÔÁÔÙÂ Ó Ì ÚÈ Î È ÙÔ ÁÎÚ ÊÈÙÈ. Δ ÛÛÂÚÈ ÏÏÔÈ Ú Â Ì ÓÔÈ Û ÁÚ ÊÂ ÛÙÔ ÈÔ ÙÚ apple È: ÈÏ ÂÚÔ (Goncourt 2007), ÈÂÚ AÛÔ Ï Ó (Langue française 2007), EÚ Î ºÔÙÔÚÈÓfi (Fémina 2007), ªappleÔ Ï Ì ÓÛ Ï (RTL 2008). Û Â Ó ÁÓˆÛË Î È ÛÙÔ apple Ù ÚÈ ÙÔ appleâúèappleù ÚÔ 15.

14 14 E π Δƒ μπμ π À Έ ντονο (και χρωματιστό!) άφησαν το στίγμα τους χθες στην Παιδική Γωνιά οι τέσσερις Γάλλοι εικονογράφοι που ήρθαν στην 5η ΔΕΒΘ. Η ανταμοιβή για τον κόπο του ταξιδιού τους στην Ελλάδα; Χαμόγελα, ενθουσιώδη επιφωνήματα και πολλά χαρούμενα πρόσωπα... Στη διάρκεια των εργαστηρίων που έκαναν, η Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ, η Ναταλί Νοβί, ο Φιλίπ Μπερτράν και ο Ζοέλ Φραντς Ροσέλ απάντησαν στις απορίες των δεκάδων παιδιών σχετικά με την εικονογρά- apple È ÈÎ ÁˆÓÈ φηση. Πέρα από τα βιβλία τους, έδειξαν και στην πράξη πώς γίνεται ένα σχέδιο. Μοίρασαν στα παιδιά ημιτελείς ζωγραφιές ζητώντας να τις χρωματίσουν ή να ολοκληρώσουν τα σκίτσα, κι εκείνα με έκδηλη ικανοποίηση ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά τους αυτοσχεδιάζοντας και χρησιμοποιώντας την απέραντη φαντασία τους. Περιζήτητα αναμνηστικά Την καλύτερη έκπληξη επιφύλαξαν οι καλλιτέχνες στους λιλιπούτειους αναγνώστες το βράδυ, όταν αποφάσισαν να τους χαρίσουν σκίτσα και να υπογράψουν τις ζωγραφιές τους. Τα αυτόγραφά τους έγιναν περιζήτητα. Μπροστά από το γραφείο που ζωγράφιζε τα «αναμνηστικά» της η Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ προκλήθηκε συνωστισμός από παιδιά και γονείς, που περίμεναν ο καθένας το ξεχωριστό «δώρο» του. Η γνωστή εικονογράφος μοίραζε αυτόγραφα για πάνω από μιάμιση ώρα! Παρόμοια κατάσταση δημιουργήθηκε την ίδια ώρα και στα σημεία όπου ζωγράφιζαν η Ναταλί Νοβί, ο Ζοέλ Φραντς Ροσέλ και ο Φιλίπ Μπερτράν. ÈÎ ÛÙÈÎ ÙfiÁÚ Ê! È Ù ÛÛÂÚÈ ÏÏÔÈ ÂÈÎÔÓÔÁÚ ÊÔÈ ÊÈÏÔÙ ÓÔ Ó Â ÁÂÓÈÎ applefi Ó ÚÁÔ ÁÈ ÙËÓ ÂÊËÌÂÚ «Bookfair» Philippe Bertrand Joel Franz Rosell Nathalie Novi Rebecca Dautremer Μπορεί να σπούδασε γραφιστική αλλά την απορρόφησε από νωρίς η εικονογράφηση παιδικών βιβλίων. Τιμήθηκε για το έργο της με το βραβείο Sorcieres και RTL jeunesse. Ασχολείται και με τη φωτογραφία. Joel Franz Rosell Γεννήθηκε στην Κούβα, αλλά έζησε πολλά χρόνια στο εξωτερικό. Ζει και εργάζεται ως δάσκαλος και δημοσιογράφος στη Γαλλία. Έργα του έχουν διασκευαστεί για το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και το θέατρο, ενώ έχουν τιμηθεί με πολλά εθνικά και διεθνή βραβεία. Nathalie Novi Είναι αφοσιωμένη κυρίως στην γκραβούρα, κι αυτό είναι έκδηλο στο σχέδιό της. Σπούδασε καλές τέχνες και επιμελείται την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων από το Philippe Bertrand Τα σκίτσα του, που χαρακτηρίζονται για το ιδιότυπο χιούμορ τους, δημοσιεύονται στη «Monde», έχει συνεργαστεί με πολλά γνωστά περιοδικά, ενώ την πρώτη του εικονογράφηση για παιδικό βιβλίο πραγματοποίησε το Rebecca Dautremer

15 μμ Δ 31 ª À Ë π μπμ π À π 15 Είναι πολιτική πράξη σήμερα το θέατρο, κύριε Αντωνόπουλε; Το θέατρο είναι πολιτική πράξη, πάντοτε υπήρξε, και ως τέτοιο έχει υπηρετηθεί από ÕÁÁÂÏÔ ÓÙˆÓfiappleÔ ÏÔ μουν από την πρώτη στιγμή ότι όφειλα να προσεγγίσω αυτόν τον άνθρωπο, να τον αισθανθώ, να τον δικαιολογήσω, να τον υπερασπιστώ και... φυσικά να τον ερμηνεύ- Παραμένει επίκαιρος ο Μαρξ; Την περίοδο που ετοιμαζόμασταν να ανεβάσουμε το έργο, ανατρέχαμε συνεχώς στον παγκόσμιο ημερήσιο και περιοδικό Τύπο μεγάλους συγγραφείς σε όλο τον κόσμο, όπως ο Μπρεχτ, ο Αριστοφάνης ή ο Σοφοκλής - η «Αντιγόνη» είναι πολιτικό θέατρο. Έχω υπηρετήσει και ανώδυνο θέατρο, αλλά αυτή τη στιγμή είμαι ευτυχής που επα- ªÈ Û ÁÎÏÔÓÈÛÙÈÎ ÂÈÚ Ì ÙÔÓ ÚÏ ª ÚÍ σω. Τον συνάντησα σαν έτοιμος από καιρό, όπως λέει και ο Καβάφης, διότι από την εφηβεία μου με απασχολούσε η πολιτική και ξαφνικά ήρθε αυτό το έργο -που είναι για μένα ευλογημένο- και συναντήθηκα με για να διαπιστώσουμε την παρουσία του Μαρξ στον δημόσιο λόγο. Μείναμε έκθαμβοι βλέποντας ότι ο παγκόσμιος Τύπος ασχολείται με τον Μαρξ. Διαβάσαμε καταπληκτικά πράγματα, όπως τη δημοσκόπηση νέρχομαι σε ένα θέατρο ανήσυχο, θα έλε- Ó ÓÙ ÍË ÁÂÓ ª ÚÓ την πληθωρική, γοητευτική φυσιογνωμία του BBC που τον ανακήρυσσε ως τον με- γα, με το έργο του Howard Zinn «Ο Μαρξ στο Σόχο», ένα καθαρά πολιτικό έργο γραμμένο από αυτόν τον οργισμένο νέο των 80 ετών. Πραγματικά, φαίνεται αυτό μέσα από τη γραφή του, μέσα από το αίτημά του, τη μαχητικότητα της ζωής του, και με το πρόσθετο ερέθισμα είναι ότι αυτός ο αριστερός διανοούμενος είναι Αμερικανός. Αισθάνεστε λοιπόν ότι επιστρέφετε στην Howard Zinn «ª ÚÍ ÛÙÔ fi Ô» ªÂÙ ÊÚ ÛË ÕÚË ÛÎ Ú ÙÔ ÎËÓÔıÂÛ ı Ó Û Ú ÁÈ ÓÓÔappleÔ ÏÔ ÙÚÔ «ÁÓ Ù» ( ÙÚÈ Ú Ô πˆ ÎÂ Ì 1, fiappleèûıâó Á ÔÊ, ÙËÏ ) ÛÔ Ô 20  ÚÒ Ú ÛΠ30 & ÙÔ 31 ª Ô, πολιτική με αυτό το έργο; Μπορεί να έχω υπάρξει πολιτικό ον από την εφηβεία μου ακόμα, αλλά δεν υπήρξα μάχιμος ποτέ, κι αυτό μερικές φορές μου δημιουργεί ενοχές. Όμως το θέατρο είναι πολιτική πράξη και μέσω του θεάτρου είμαστε παρόντες. Πώς ανταποκρίνεται το κοινό στην προσωπικότητα του Μαρξ όπως τη σκιαγραφείτε στη σκηνή; Πολύ συγκινητικά, τόσο στη διάρκεια της παράστασης όσο και στο τέλος της. Πρόσφατα το έργο ανέβηκε στην Κατερίνη και αισθάνθηκα ότι στην πλατεία υπήρχε ένα κοινό που αφυπνίστηκε. Αυτό δεν είναι πρωτόγνωρο για μένα, διότι τρία χρόνια που παίζω το έργο αντιμετωπίζω αυτή τη συμμετοχή και αυτές τις εκδηλώσεις από το κοινό κάθε βράδυ. Βέβαια, αυτό μου δημιουργεί ευθύνη, την οποία αισθάνθηκα και πριν απ αυτή την ανταπόκριση του κόσμου: από τη στιγμή που διάβασα το κείμενο και αντιλήφθηκα τις αξιώσεις του, τι μηνύματα μας στέλνει αυτός ο άνθρωπος από την άλλη άκρη του κόσμου. Το έργο, αν και γραμμένο με τη μορφή του μονολόγου, έχει τεράστια επικοινωνιακή δυνατότητα επαφής με τον κόσμο. Θα μπορούσε να είναι ένα πληκτικό δοκίμιο, όμως ο συγγραφέας έχει δημιουργήσει μια θεατρική γραφή με πολύ μεγάλη γνώση της δομής μιας παράστασης. Κάνει την ιδεολογική του κατάθεση, αλλά με μια... ξεγυρισμένη συγκινησιακή λειτουργία. Υπάρχουν εντάσεις και φορτίσεις, οι οποίες ανατρέπονται με ένα πληθωρικό χιούμορ, στοιχείο που δίνει στην παράσταση αμεσότητα και γοητεία. Τι σας έδωσε ο ρόλος του Μαρξ αυτά τα τρία χρόνια που τον ερμηνεύετε; Ίσως είναι η πρώτη φορά που με απασχόλησε η ιδέα της μεταφυσικής και αισθανό- id ÕÁÁÂÏÔ ÓÙˆÓfiappleÔ ÏÔ ÁÂÓÓ ıëîâ ÛÙÔÓ ÂÈÚ È Î È ÌÂÁ ψÛ ÛÙËÓ Ú Ï Ìapple. ºÔ ÙËÛ ÛÙË Ú Ì ÙÈÎ ÔÏ ÙÔ Â ÙÚÔ Δ ÓË ÙÔ ÚÔÏÔ Ô Ó. ıôappleôèfi ÙÔ ıâ ÙÚÔ, ÂÚÌ Ó Û ÂÎ Â ÚfiÏÔ ÎÏ ÛÈÎÔ ÚÂappleÂÚÙÔÚ Ô. ÌÌÂÙ  Û appleôïï ÂÏÏËÓÈÎ Ù ÈÓ Â, ÂÓÒ ÁÈ ÂÎ ÂÙ Â appleúˆù ÁˆÓ ÛÙËÛ Û ÙËÏÂÔappleÙÈÎ ÛÂÈÚ. Ò Î È ÙÚ ÚfiÓÈ ÁÓˆÚ ÂÈ ÙÂÚ ÛÙÈ ÂappleÈÙ Ì ÙÔÓ ıâ ÙÚÈÎfi ÌÔÓfiÏÔÁÔ «ª ÚÍ ÛÙÔ fi Ô» ÙÔ Howard Zinn, ÌÈ apple Ú ÛÙ ÛË appleô apple ÚÔ ÛÈ ÛÙËΠ۠fiïë ÙË ÒÚ appleôûappleòóù ÙÈ appleèô ıâùèî ÎÚÈÙÈÎ Î È ÙËÓ appleèô ıâúì ÓÙ applefiîúèûë ÙÔ ÎÔÈÓÔ. ÙÔ ÚÁÔ ÙÔ ÌÂÚÈÎ ÓÔ Û ÁÁÚ Ê, Ô ª ÚÍ ËÙ ÂÈ applefi ÙÈ ÚÌfi ÈÂ Ú ÙÔ ÏÏÔ ÎfiÛÌÔ Ó Î Ù ÂÈ ÁÈ Ï ÁÔ ÛÙË Ë, ÁÈ Ó appleôî Ù ÛÙ ÛÂÈ ÙÔ fióôì ÙÔ, fiappleˆ Ï ÂÈ. applefi Ï ıô, ÓÙ Ó ÂappleÈÛÙÚ ÂÈ ÛÙÔ fi Ô ÙÔ ÔÓ ÓÔ, fiappleô ËÛÂ Î È apple ı ÓÂ, Ú ÛÎÂÙ È ÛÙÔ fi Ô ÙË ÀfiÚÎË. ÙË Ì ÒÚ appleô ÂÈ ÛÙË È ıâû ÙÔ, ÏÏÔÙ Ì ÈÔ ÌÔÚ Î È ÏÏÔÙ Ì apple Ú appleôóô Ô ª ÚÍ ÌÈÏ ÂÈ ÁÈ ÙË ˆ ÙÔ, ÂÍËÁ ÙÈ appleâú ÊËÌÂ Ú ÛÂÈ ÙÔ, ÓÔÛÙ ÏÁ ÙÔ ÏÏÔ ÌÂÁ ÏÔ ÙË ÂappleÔ ( ŒÓÁÎÂÏ, ªapple ÎÔ ÓÈÓ) Î È ÙÂÏÈÎ È appleèûùòóâè appleˆ Ù appleôù ÂÓ ÏÏ Í ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù ÙÂÏ ٠ÂÎ Ùfi ÚfiÓÈ. αυτού του ανθρώπου, του Καρλ Μαρξ, ο οποίος έχει πραγματικά σπάσει το φράγμα του χρόνου και προχωρά. Σ αυτό το προχώρημά του βρέθηκα μπροστά του, μου έδωσε το χέρι του και υπήρξε μια χειραψία πραγματικά συγκλονιστική! Από την πρώτη στιγμή που διάβασα το έργο, από την πρώτη φράση που είπα στη σκηνή ως σήμερα, δεν έπαψα να συγκινούμαι. Και νομίζω ότι όσον καιρό ερμηνεύω τον Μαρξ, θα με διακατέχει το ίδιο φοβερό τρακ. Αλλάζει η τέχνη τον κόσμο; Τουλάχιστον αυτό πρέπει να επιδιώκει. Πιστεύω ότι η τέχνη αλλάζει τον κόσμο, φτάνει να είναι σωστά στρατευμένη, δηλαδή να μην κάνει μπαλκόνι, να μην ενοχλεί. «Ο Μαρξ στο Σόχο» απευθύνεται στους ανήσυχους, αλλά κυρίως στους εφησυχασμένους, κι αυτό είναι το πιο θετικό. Δεν απευθύνεται μόνο στους αριστερούς, δεν συγκινεί μόνο τους αριστερούς, αλλά κάθε άνθρωπο. Αυτό είναι το ωραιότερο διαβατήριο του έργου. γαλύτερο στοχαστή της χιλιετίας. Ακόμη, ο Τζακ Λανγκ δήλωσε πρόσφατα ότι πρέπει να ξαναδιαβάσουμε τον Μαρξ, ενώ οι αδελφοί Ταβιάνι σε συνέντευξή τους παραδέχονται πόσο επηρέασε τη σύγχρονη κουλτούρα. Ο Μαρξ παραμένει επίκαιρος. Παντού στον κόσμο γίνονται προσπάθειες από τους ανθρώπους να παραμερίσουν την παλιά τάξη πραγμάτων και να δοκιμάσουν έναν νέο τρόπο ζωής. Σ αυτήν την απόπειρα είναι παρών ο Μαρξ. Μια ατάκα που λέτε ως Μαρξ στη σκηνή και έχετε δανειστεί και στη δική σας ζωή; «Τελικά δεν υπάρχει πιο επαναστατική πράξη από το να λες την αλήθεια.» Και μια δική σας αλήθεια; Υπήρξα δάσκαλος σε δραματική σχολή για 30 χρόνια. Κάθε χρόνο αποχαιρετούσα κάποια παιδιά που έπαιρναν το πτυχίο τους. Μου άρεσε πολύ να τους λέω να μείνουν μέχρι τα βαθιά τους γεράματα μάχιμοι και ρομαντικοί.

16 16 5Ë π μπμ π À π 9 Ó ÛË ÃÂÈÌˆÓ πô Ï Ù ÏÈÔappleÔ ÏÔ ÚÌÂÓ ƒô ÁÁ ÚË ŒÏÏËÓÂ Û ÁÁÚ Ê ÛÙËÓ 5Ë EB Ò ı appleâú Ûˆ Ê ÙÔ ÛÙËÓ ŒÎıÂÛË BÈ Ï Ô H Û ÁÁÚ Ê ıâˆúâ Ù È Û ÓÒÓ ÌË ÙË appleôìfióˆûë Î È ÙË ÂÛˆÛÙÚ ÊÂÈ. øûùfiûô, ÔÈ appleâúèûûfiùâúôè applefi ÙÔ ÂÚÁ Ù ÙÔ ÏfiÁÔ Ì ÌÂÁ ÏË appleúôı Ì Ê ÓÔ Ó ÙËÓ ÔıfiÓË ÙÔ appleôïôáèûù ÙÔ Î È Ú ÔÓÙ È Ó Û ÓÔÌÈÏ ÛÔ Ó Ì ÙÔ Ó ÁÓÒÛÙÂ Î È ÙÔ ÔÌÔÙ ÓÔ ÙÔ. TÔ appleò ÎÚÈ Ò ÈÛı ÓÔÓÙ È ÁÈ ÙË Û ÌÌÂÙÔ ÙÔ Û' Ù ÙË ÁÈÔÚÙ ÙˆÓ ÁÚ ÌÌ ÙˆÓ, ÙÈ ÏÏÔ appleâúèï Ì ÓÂÈ ÙÔ appleúfiáú ÌÌ ÙÔ ÂÎÙfi applefi ÙË ÏÔÁÔÙ ÓÈÎ ÙÔ apple ÚÔ Û, ÏÏ Î È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ ÁÈ ÙË Ô ÏÂÈ ÙÔ, Ì Ì ÏËÛ Ó ÂÓÓ applefi ÙÔ appleèô ÁÓˆÛÙÔ ŒÏÏËÓÂ Û ÁÁÚ Ê appleô apple ÚÔ ÛÈ Ô Ó È Ï ÙÔ ÛÙËÓ 5Ë EB. Είναι η δεύτερη φορά που συμμετέχω στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης μετά το 2005 (πέρυσι είχα δώσει το παρών ως επισκέπτης). Είναι μια καλή ευκαιρία να ξαναεπισκεφθώ την πιο ερωτική πόλη της Ελλάδας (sic!) αλλά και να συναντήσω φίλους μου Βορειοελλαδίτες συγγραφείς που δεν βλέπω συχνά λόγω αποστάσεως, όπως η Εύη Λαμπροπούλου και η Σοφία Νικολαΐδου. Αντίθετα με τις παρουσιάσεις στην Αθήνα, οι οποίες απλώς μαζεύουν ως επί το πλείστον φίλους και γνωστούς του εκάστοτε συγγραφέα, οι εκθέσεις βιβλίου -κυρίως αυτές που διεξάγονται εκτός Αθηνών- είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να προωθηθεί η ελληνική λογοτεχνία, καθώς συγκεντρώνουν ανθρώπους που θέλουν να γνωρίσουν από πιο κοντά τα βιβλία και τους δημιουργούς τους. ƒ Á ÂappleÈ Â ÓˆÛË ÂÎ fiûâè Ù ÎË ÚÈ Î 1 πô Ó Ô, ıô Û ª. Ú Á ÙÛË, appleâú appleùâúô 15 Ανεβαίνω στη Θεσσαλονίκη με οδηγό τη φράση του Πολ Ελιάρ: ξαναβρές την παιδική ψυχή σου! Έρχομαι να παρουσιάσω στη Διεθνή Έκθεση δύο καινούργια μου βιβλία με κοινό τους άξονα την παιδικότητα. Το πρώτο, «Η Κούκλα» (εκδ. Ίκαρος), είναι ένα κείμενο πεζού λόγου, για μεγάλους, που συνδυάζει τη δοκιμιακή γραφή με τη μυθοπλασία και αναφέρεται στη σχέση του ενήλικα με αυτό το ιδιαίτερο αντικείμενο-πρόσωπο, την κούκλα. Το δεύτερο, «Η πράσινη σκουφίτσα» (εκδ. Ύψιλον/βιβλία), είναι ένα παραμύθι για παιδιά που συναντά την Κοκκινοσκουφίτσα μεγάλη πια, έτοιμη να διεκδικήσει τα όνειρά της, το δικαίωμά της σε μια φυσική ζωή. Τα ζωγραφικά έργα του Γιάννη Κόττη αποτυπώνουν τα συναισθήματα, αλλά και τις περιπέτειες της Πράσινης σκουφίτσας. Τον ευχαριστώ πολύ γι' αυτή την καινούργια μας συνεργασία. Ô ÎÏ / appleú ÛÈÓË ÛÎÔ Ê ÙÛ ÂÎ fiûâè ÿî ÚÔ / ÂÎ fiûâè ÈÏÔÓ ÙÔ 31 ª Ô, / È ÈÎ ˆÓÈ Το βιβλίο είναι χωρίς αμφιβολία ο καλύτερός μας φίλος, και όσο μπορώ -και μέσα από τα θεατρικά έργα μου- προσπαθώ να στρέφω τα παιδιά στην ανάγνωση. Στο πλαίσιο της συνεργασίας μου με τις εκδόσεις Λιβάνη, η 5η ΔΕΒΘ μου δίνει την ευκαιρία να παρουσιάσω μαζί με την εικονογράφο Χριστίνα Κουλουμπή το τελευταίο μου βιβλίο, «Χένσελ και Γκρέτελ», διασκευή στο κλασικό παραμύθι με τη δική μου ματιά. Είναι ένα σκληρό παραμύθι που προσπάθησα να το γλυκάνω, να το δώσω κάπως διαφορετικά. Πιστεύω ότι είναι μια ιστορία που έχει να δώσει μηνύματα στα παιδιά. Χαίρομαι λοιπόν που ο ερχομός μου στη Θεσσαλονίκη θα είναι με αφορμή ένα βιβλίο, προκειμένου να έρθω μάλιστα σε επαφή με τα παιδιά, κάτι που με ανανεώνει. à ÓÛÂÏ Î È ÎÚ ÙÂÏ ÂÎ fiûâè È ÓË ÙÔ 31 ª Ô, ıô Û ª. Ú Á ÙÛË, appleâú appleùâúô 15

17 9 ŒÏÏËÓÂ Û ÁÁÚ Ê ÏÔ ªÂıÂÓ ÙË ÎÔ μï ÓÙ Στην Έκθεση θα εκτεθώ κι εγώ, ελπίζω όχι ανεπανόρθωτα, σε μια δημόσια συζήτηση με τον προβοκατόρικο τίτλο Γαλάζιο μυθιστόρημα : Υπάρχει τελικά ανδρική λογοτεχνία;. Θα γίνει μια γόνιμη ανταλλαγή πολιτισμένων ύβρεων με τον Σέργιο Γκάκα, τον Στέφανο Δάνδολο και τον Αλέξη Σταμάτη, υπό τον συντονισμό της Λένας Διβάνη, η οποία μάλλον δεν θα μας αφήσει να επιβάλουμε ο καθένας διά της βίας την άποψή του. Κατά τ άλλα, θα συμπεριφερθώ όπως κάθε Αθηναίος που ανεβαίνει στη Σαλονίκη: θα χαζέψω στην Έκθεση, θα συναντήσω κάποιους φίλους, θα πιω τα τσιπουράκια μου. Περπατώντας αργά στην προκυμαία, και κάπως ζαλισμένος ακόμα από τα τσίπουρα, θα σκεφτώ πως αν δεν υπάρχει τελικά ανδρική λογοτεχνία, τουλάχιστον υπάρχουν άνδρες λογοτέχνες, οι οποίοι εκτίθενται με ανδρεία προς τέρψιν του φιλοθεάμονος κοινού. Ì Ó Ù ªÔ ÛÎ ÚÈ ÂÎ fiûâè ÛÙ ÓÈÒÙË ÙÔ 31 ª Ô, ıô Û ÂÓÙ ÎË, appleâú appleùâúô 13 Θα παρουσιάσω το νέο μου βιβλίο, με τίτλο Λήθη. Θα επισκεφτώ τα περίπτερα και θα παρακολουθήσω εκδηλώσεις: την παρουσίαση του Τζόναθαν Κόου (είμαι φανατικός αναγνώστης του), του Δημήτρη Σωτάκη, της Σώτης Τριανταφύλλου και άλλων πολλών. Τέλος, είναι μια ευκαιρία να μιλήσω σε ανθρώπους για το Μαγικό Κουτί, την εκδοτική εταιρεία που ξεκίνησα πέρσι μαζί με τη Μαρία Λεκάκη. Η Έκθεση είναι μια εξαίσια ευκαιρία για έναν συγγραφέα προκειμένου να συναντήσει συγκεντρωμένους τους ανθρώπους που ασχολούνται με το βιβλίο στην Ελλάδα. Να έρθει σε επαφή με αντίστοιχους επισκέπτες από το εξωτερικό για να γνωριστεί και να προωθήσει το έργο του. Να πάρει μια γεύση για το εύρος και τη δυναμική της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής και της απήχησής της στο εξωτερικό. Τέλος, να χαρεί τη Θεσσαλονίκη, η οποία, σε όσους από μας κατοικούν στην Αθήνα, προκαλεί ακαταμάχητη γοητεία... ıë ÂÎ fiûâè ÚÔ apple ÚÔ Û ÛË ÁÈÓÂ Ú ÛΠ30 ª Ô, ıô Û ª. Ú Á ÙÛË, appleâú appleùâúô 15

18 18 E π Δƒ μπμ π À 9 ŒÏÏËÓÂ Û ÁÁÚ Ê ÏÂÍ Ó Ú ÂÏËÁÈÒÚÁË ÚÁÈÔ Î Î Ó ª ÓÙ ËÌ ÙÚË ª ÁÁ Τι πιο θετικό από την ανάδειξη του Η καλύτερή μου φίλη στη Φέτος για πρώτη φορά βρίσκομαι Είναι μεγάλη χαρά το γεγονός ότι η βιβλίου στο πλαίσιο μιας τόσο Θεσσαλονίκη, η Κατερίνα, ήταν στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου και Έκθεση όσο περνούν τα χρόνια εντυπωσιακής για την οργάνωσή μια γυναίκα που ζούσε με τα αισθάνομαι πολύ χαρούμενη που γίνεται όλο και καλύτερη. Θεωρώ της Διεθνούς Έκθεσης. Το γεγονός βιβλία. Τα χάιδευε, μύριζε το χαρτί αποτελώ μέρος αυτής της γιορτής. ότι η συγκεκριμένη διοργάνωση ότι λειτουργεί σε ετήσια βάση τους, τα διάβαζε ήσυχα και Παράλληλα μου δίνει μεγάλη είναι ένα μεγάλο βήμα για το βοηθά το κοινό κυρίως των μη προσεκτικά, υπογράμμιζε τις ικανοποίηση η επαφή με το κοινό, βιβλίο και για όσους εμπλέκονται ακόμη αναγνωστών να τρυφερές και επικίνδυνες λέξεις όπως πάντα άλλωστε, και θεωρώ μ αυτό. Η συμμετοχή στην ανακαλύψουν το βιβλίο και να τους και συχνά τα χάριζε για να τα μεγάλο κέρδος μου το γεγονός ότι Έκθεση προσφέρει πολλά προβληματιστούν για την αξία του. μοιραστεί. Αγαπούσε τους γράφοντας βιβλία ήρθα σ' επαφή πράγματα σε έναν συγγραφέα: από Ιδιαίτερη σημασία έχει το γραφιάδες και δικαιολογούσε τις με τόσους ανθρώπους. Για να το πιο απλό, που είναι να δει τους πρόγραμμα των εκδηλώσεων που παραξενιές τους. Τον Μάη του ξαναγυρίσουμε όμως στην Έκθεση ομότεχνούς του και να ανταλλάξει δίνει στους αναγνώστες και μη τη 2004 μου τηλεφώνησε από το λίγο που πρόλαβα να δω απόψεις ή να κάνει καινούργιες δυνατότητα να σχηματίσουν ιδία ενθουσιασμένη. "Η Έκθεση φέτος είναι φανερό ότι έχει γίνει μια γνωριμίες και να ανανεώσει τις άποψη για τα βιβλία που θα είναι καταπληκτική, μην αξιόλογη δουλειά που το σίγουρο παλιές, μέχρι το να ενημερωθεί για παρουσιάζονται. Εντέλει σπουδαίο τολμήσεις και δεν έρθεις". Φυσικά είναι ότι θα μονοπωλήσει το καινούργια βιβλία, να παρουσιάσει γεγονός ιδίως σήμερα, που η είχε δίκιο. Ήξερε πολύ καλά από ενδιαφέρον του κοινού. Θερμά το δικό του και ανάλογα με τις γνώση συγχέεται με την όμορφες γιορτές. Από τότε, κάθε συγχαρητήρια στους διοργανωτές. διασυνδέσεις του εκδοτικού του πληροφόρηση και η έρευνα στην επιστήμη και τη λογοτεχνία με την ενημέρωση. Μάη, με παίρνει απ' το χέρι και μου συστήνει καινούργια βιβλία και ωραίους ανθρώπους. ÏÏË appleïâ Ú ÙÔ ÓÔÌ ÛÌ ÙÔ ÂÎ fiûâè æ ÔÁÈfi ÙÔ 31 ª Ô, ıô Û ª. Ú Á ÙÛË, appleâú appleùâúô 15 οίκου να πουλήσει τα δικαιώματα στο εξωτερικό, ώστε να έχει ένα άνοιγμα με τους αναγνώστες εκτός Ελλάδας. ªÈ ÈÎ ÛÔ ˆ ÂÎ fiûâè ªÂÏ ÓÈ ÚÈ Î 1 πô Ó Ô, ıô Û ª. Ú Á ÙÛË, appleâú appleùâúô 15 Ù Ù ÂÎ fiûâè ÛÙ ÓÈÒÙË ÙÔ 31 ª Ô, ıô Û ÂÓÙ ÎË, appleâú appleùâúô 13 ΔËÏ Ì Ô ÛÛÂÈ ÂÎ fiûâè ªÂÙ ÌÈÔ ÙÔ 31 ª Ô, ıô Û ª. Ú Á ÙÛË, appleâú appleùâúô 15

19 μμ Δ 31 ª À Ë π μπμ π À π 19 Θέλεις να πολλαπλασιαστείς επί δέκα, επί εκατό; Ψάχνεις για οπαδούς; Ψάξε για μηδενικά. Φρειδερίκος Νίτσε world Την ιδιομορφία της διγλωσσίας (αγγλικά, γαλλικά) του Καναδά καθρεφτίζει και η εκδοτική παραγωγή της χώρας, ένα ενδιαφέρον δείγμα της οποίας παρουσιάζεται στο καναδικό σταντ στο Περίπτερο 14 της 5ης ΔΕΒΘ. «Έχουμε δύο È books γλώσσες, Î È livres δύο κουλτούρες που συνυπάρχουν, και θέλουμε να τονίσουμε αυτή την ιδιαιτερότητα. Υπάρχει μια δυναμική παραγωγή τόσο αγγλόφωνων όσο και γαλλόφωνων έργων - το ενδιαφέρον μάλιστα είναι ότι ειδικά στην περίπτωση της λογοτεχνίας το ύφος αλλάζει από τη μία στην άλλη περίπτωση, διότι επηρεάζεται από την παράδοση της κάθε γλώσσας», εξηγεί η Ζωή Δελήμπαση, υπεύθυνη του γραφείου Τύπου της Καναδικής Πρεσβείας, που διοργανώνει την καναδική συμμετοχή στη ΔΕΒΘ. Είναι η τρίτη χρονιά που ο Καναδάς εκπροσωπείται στη ΔΕΒΘ, η πρώτη όμως που σφραγίζει τη συμμετοχή του και με εκδηλώσεις (παρουσίαση της Μαρίνα Νεμάτ, συγγραφέως της «Φυλακισμένης της Τεχεράνης» εκδ. Ψυχογιός).«Φέτος η Έκθεση είναι ακόμη καλύτερη από πέρυσι, είναι μια διοργάνωση με ποιότητα, η οποία φαίνεται και στις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται», λέει η κ. Δελήμπαση. Για τη ΔΕΒΘ του 2009 στόχος των εκπροσώπων του Καναδά είναι να ενθαρρύνουν και τη μεμονωμένη συμμετοχή εκδοτών, ήδη μάλιστα έχει εκφράσει σχετικό ενδιαφέρον ο μεγάλος εκδοτικός οίκος Boreal. «Οι Καναδοί διαβάζουν πολύ, οι πιο θερμοί αναγνώστες όμως είναι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία - οι νεότεροι προτιμούν το Ίντερνετ», λέει η κ. Δελήμπαση. Στο πλαίσιο της ΔΕΒΘ ο Καναδάς προβάλλει και το πρόγραμμα μετάφρασης καναδικών τίτλων του Καναδικού Συμβουλίου Τεχνών, ένα σημαντικό πρόγραμμα που έχει ως στόχο τη διάδοση της καναδικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό. CAN «ÕÓÔÈÁÌ» ÂÎÙfi Û ÓfiÚˆÓ ª ÚÙÛ ÚÙ Ú ÛÎÔ, Ë fiú ÈÔ ÓÁÎ Î È Ë Î ÌappleÚÈ Ï ÓÙ ÌÂÛÙ ÓÔ Â Ó È ÌÂÚÈÎ applefi Ù appleèô Ó Ù «ÚÙÈ» ÙË Û Á ÚÔÓË ÚÔ Ì ÓÈÎ ÏÔÁÔÙ Ó, appleô ÂappleÈ ÂÈÚ ÓÔÈÁÌ Ù RO ÙÂÏ ٠ÚfiÓÈ appleúô ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi. Δ È Ï appleôïïòó applefi ÙÔ apple Ú apple Óˆ ÌÂÙ ÊÚ ÔÓÙ È ÛÂ È ÊÔÚ  ڈapple Î ÁÏÒÛÛ (Á ÏÏÈÎ, ÁÂÚÌ ÓÈÎ, ÙÛ ÈÎ ), ÂÓÒ Ó ÏÏÔ ƒô Ì ÓÔ Û ÁÁÚ Ê, Ô ÙÚÔ ΔÛÈÓapplefiÂÛÔ, apple Ûapple Û appleúfiûê Ù ÙÔ ÂıÓÈÎfi Ú Â Ô ÏÔÁÔÙÂ Ó fi È ÛÙË ÒÚ ÙÔ ÏÏ ÛÙËÓ ΔÛÂ. ÂÎ Â Ó ÔÈ Ù ÙÏÔÈ applefi 50 ÂÎ ÔÙÈÎÔ Ô ÎÔ ÙË ƒô Ì Ó apple ÚÔ ÛÈ ÔÓÙ È ÛÙÔ ÛÙ ÓÙ 22 ÛÙÔ ÂÚ appleùâúô 14 ÙË 5Ë μ : Ó ÌÂÛ ÙÔ ÏÂÍÈÎ, ÏÌappleÔ Ì, È Ï ÂÎÌ ıëûë ÙË ÚÔ Ì ÓÈÎ ÁÏÒÛÛ Î È Ê ÛÈÎ appleôïï ÏÔÁÔÙ ÓÈÎ ÚÁ. ΔË ÚÔ Ì ÓÈÎ Û ÌÌÂÙÔ ÈÔÚÁ ÓÒÓÔ Ó ÙÔ appleô ÚÁÂ Ô ÔÏÈÙÈÛÌÔ ÙË ÒÚ Î È ÂappleÈÙÂÏÂ Ô ÙË ÈÂıÓÔ ŒÎıÂÛË μè Ï Ô Î È Îapple  ÛË Gaudeamus, ÛÂ Û ÓÂÚÁ Û Ì ÙÔÓ APLER ( Ó ÂÛÌÔ Î ÔÙÒÓ). Ó È Ë Â ÙÂÚË ÊÔÚ appleô Ë ƒô Ì Ó Û ÌÌÂÙ ÂÈ ÛÙË ÈÂıÓ ŒÎıÂÛË μè Ï Ô ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË. «Ì ÛÙÂ È È ÙÂÚ ÈÎ ÓÔappleÔÈËÌ ÓÔÈ, Ô Ì appleôïïô ÂappleÈÛÎ appleùâ Î ıëìâúèó, appleôïïô applefi ÙÔ ÔappleÔ Ô Â Ó È apple ÏÈÔ ÊÔÈÙËÙ Û apple ÓÂappleÈÛÙ ÌÈ ÙË ƒô Ì Ó. ÂÊ ÏÏ Ô Ó Ù È Ï Î È Ì Û ÁÎÈÓ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi fiùè appleôïïô ı ÌÔ ÓÙ È Î È ÌÈÏÔ Ó ÎfiÌË ÙË ÁÏÒÛÛ Ì», Ï ÂÈ Ë ÕÓÓ ÓÙÚ ÛÎÔ, Û Ì Ô ÏÔ ÙÔ appleô ÚÁÂ Ô ÔÏÈÙÈÛÌÔ ÙË ƒô Ì Ó. È ƒô Ì ÓÔÈ ÂÓ È Ô Ó appleè appleôï, ÙÔ Ï ÈÛÙÔÓ fi È fiûô Ù ÚfiÓÈ appleúèó applefi ÙËÓ Î Ù ÚÚ ÛË ÙÔ ÛÔÛÈ ÏÈÛÌÔ. «ΔÒÚ Ô ÎfiÛÌÔ ÂÈ ÛÙÚ Ê ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ ÛË, ÔÈ Ó ÔÈ ÛÙÔ ÿóùâúóâù, appleô Ó ÚÂı ΠÈÚfi ÁÈ Ó ÓÔ ÍÂÈ Î ÓÂ Ó È Ï Ô», Ï ÂÈ Ë Î. ÓÙÚ ÛÎÔ. ÙÔ appleï ÛÈÔ ÙË ÚÔ Ì ÓÈÎ Û ÌÌÂÙÔ ÛÙËÓ 5Ë μ ÚÈÔ ÛÙÈ ÛÙËÓ ıô Û ÂÓÙ ÎË ( ÂÚ appleùâúô 13) ÙÚÂÈ appleôèëù, ÔÈ ÚÔÏ Ó πï ÙÛ, μ Ï ÚÈÔ Ù ÓÎÔ Î È πô Ó ª ÙÈÔ Ù, ı È ÛÔ Ó ÚÁ ÙÔ. π À Δ È Â fiappleˆ ÔÈ º Ú Ò το βιβλίο όσο και τη μητέρα σου - τίποτα δεν είναι πιο ακρι- «Αγάπα βό από ένα βιβλίο», είναι μια διαδεδομένη φαραωνική ρήση που αγαπούν να επαναλαμβάνουν και οι σύγχρονοι Αιγύπτιοι. Η Αίγυπτος συμμετέχει για τρίτη χρονιά στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης μέσω του GEBO (Γενικός Αιγυπτιακός Οργανισμός Βιβλίου). «Αναρωτιόμουν πάντα γιατί η Ελλάδα, μία χώρα του πολιτισμού, δεν είχε μία Διεθνή Έκθεση Βιβλίου», λέει ο Hussein Al Bentawy, στέλεχος του GEBO. «Ως εξωτερικός παρατηρητής, μπορώ να πω πλέον με βεβαιότητα ότι η ΔΕΒΘ είναι μια εξαιρετικά επιτυχημένη διοργάνωση, που αναδεικνύει τη θέση της Ελλάδας στον διεθνή εκδοτικό χάρτη και για το λόγο αυτό θέλω να συγχαρώ το ΕΚΕΒΙ». Ο κ. Al Bentawy είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος από το ενδιαφέρον που δείχνει το κοινό της ΔΕΒΘ για το αιγυπτιακό βιβλίο. «Οι επισκέπτες ενδιαφέρονται κυρίως για την αιγυπτιακή λογοτεχνία και την ιστορία και ιδίως για τα βιβλία που αναδεικνύουν τις σχέσεις ανάμεσα στην Αίγυπτο και την Ελλάδα», εξηγεί. Η αιγυπτιακή εκδοτική παραγωγή αριθμεί περί τους τίτλους τον χρόνο, αριθμός που παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, ενώ ιδιαίτερα ικανοποιητικά εξελίσσεται και το πρόγραμμα ενθάρρυνσης της ανάγνωσης. Στο σταντ της Αιγύπτου στο Περίπτερο 14 παρουσιάζονται περίπου 700 τίτλοι που εκπροσωπούν τους τομείς της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας και της ιστορίας. Ανάμεσα τους και μία έκδοση με ενδιαφέρον για το ελληνικό κοινό, ένας τόμος με επιλογή έργων του Αριστοτέλη, του «Αρίστο», όπως τον αποκαλούν οι Αιγύπτιοι. «Τα έργα του Αριστοτέλη είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στην Αίγυπτο. Μας ενδιαφέρει όμως να προωθήσουμε και τη μετάφραση έργων από σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς», λέει ο κ. Al Bentawy. «Οι δύο χώρες έχουμε ιστορικούς δεσμούς. Το να γνωρίσουμε ο ένας τη λογοτεχνία του άλλου θα μας φέρει πιο κοντά». Με υπερηφάνεια ο εκπρόσωπος του Αιγυπτιακού Οργανισμού Βιβλίου παρουσιάζει και μια καινούργια έκδοση έργου Αιγύπτιου συγγραφέα στα ελληνικά, το «Μοντάχα» της Hala el Badry, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ηλέκτρα στο πλαίσιο προγράμματος του GEBO για την προώθηση της αιγυπτιακής λογοτεχνίας.

20 20 5Ë π μπμ π À π 5th THESSALONIKI BOOK FAIR THE NEWSPAPER 29 May 1 June 2008 At Helexpo in downtown Thessaloniki pavilions 13, 14, 15 Free entrance Open to the public 10:00-21:00 (Saturday to 22:00) Jonathan Coe at TBF One of the best-known British writers, Jonathan Coe is extremely popular in Greece. Fans of his books ("What a Carve Up", "The Closed Circle", "The Dwarves of Death", "The House of Sleep", "The Rotters Club", and the recent "The Rain Before It Falls") can meet the author today, Saturday 31 May, 13:00-14:30 (Karagatsis auditorium, pavilion 15). Later (15:00) Coe will sign copies of his books in English at bookseller Konstantinidis stand (42A, pavilion 13). Ylljet Alicka, Albanian writer, screenplay writer and ambassador Albanian Ambassador to France Ylljet Alicka is a noted writer and screenplay writer, who is not yet known in Greece as her work has not been translated into Greek. Today at 20:30 the film "Slogans" will be screened at Olympeion cinema in Aristotelous Square. Alicka wrote the screenplay based on her novel of the same name. The hero of the film is a teacher in an Albanian village in during the regime of Enver Hoxha. One of his duties is to create propaganda slogans made out of stones on the sides of mountains. Before the screening the author will take part in a discussion with journalists Nikos Bakounakis and Gazmend Kapllani. Le Monde cartoonist at TBF Sketching politics is one way of describing the work of a political cartoonist such as Plantu, the celebrated cartoonist of "Le Monde". Plantu came to Thessaloniki for the book fair, where he spoke on the subject of "Cartoons: the news in comics". A cartoon of his grace the cover of today s issue of this paper. Many thanks, Plantu! Beautiful books doing good business The French call those handsome publications printed on glossy paper about art, cookery, nature, travel and leisure "beautiful books". Serris Aldis from Chêne described the state of the sector in France, which has seen massive growth with an annual turnover of 180 million euros for some 300 publishers. Greece is keeping abreast of the trend, with 264 new titles in the genre published last year. This burgeoning field marks the shift in our societies towards a more materialistic culture Book clubs get involved in Readers Prize Promoting reading has always been of the primary goals of the National Book Centre of Greece (EKEBI). One way of doing that is by upgrading the role of the reader, and what better way to that than by having a readers prize? Now in its third year, the prize is being adapted and handed over to the jurisdiction of the book clubs. Book clubs are a new institution for Greece and they have got a tremendous response in a very short time. All the questions that arise from the involvement of the book clubs with the Readers Prize will be the subject of public debate between EKEBI officials and the writers who have won the prize in previous years. Saturday, 31 May, 10:00-11:00 and 11:00-12:00 (Karagatsis auditorium, pavilion 15). 02 Is being a woman a political act? Three women tackled the subject yesterday. Academics Aikaterini Douka-Kampitoglou and Mairi Mike and writer Sofia Nikolaidou agreed that women consciously speak on the basis of their gender. The discussion was inspired by a book on twentieth-century women poets by Douka- Kampitoglou, former vice-rector of Aristotle University. Mike commented that the book redefines women poets, while Nikolaidou spoke of the way in which the book foregrounds the function of identity for female writers. Latest book by bestselling Greek author Giannis Xanthoulis One of Greece s most widely read and translated Greek writers, Giannis Xanthoulis specializes in stories with intriguing plots that also take the reader on a manylayered journey into the human spirit, the institution and blind spots of the family and Greek society. In his latest book, "The Snake s Milk", Xanthoulis deals with the question of loss of memory. One way to regain it, the author asserts, is by writing, Xanthoulis presented his book Friday at TBF.